Cảm nghĩ về cuộc họp thượng đỉnh Alaska giữa Trump và Putin (Thạch Đạt Lang)

Tổng thống Donald Trump bước về phía Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp báo sau cuộc họp tại Anchorage, Alaska, ngày 15 tháng 8, 2025 [Kevin Lamarque/Reuters]

Tổng thống Donald Trump bước về phía Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp báo sau cuộc họp tại Anchorage, Alaska, ngày 15 tháng 8, 2025 [Kevin Lamarque/Reuters]

Cuối cùng thì hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Nga ngày 15.08.2025 ở Alaska chẳng đi tới đâu, Trump quay về nhà – “I will come home very quickly” (sic)” – trong nỗi chán chường lẫn nhục nhã, ê chề khi giải Nobel Hòa Bình vẫn còn xa quá tầm tay và cơn ác mộng Jeffrey Epstein vẫn đang đè nặng trong tâm tưởng.
Thạch Đạt Lang

Cuộc gặp gỡ giữa Tổng Thống Mỹ – ông Donald Trump – và Tổng Thống Nga – Vladimir Putin tại Alaska đã kết thúc, không có bữa ăn trưa được dự trù diễn ra sau cuộc gặp gỡ dài gần 3 tiếng đồng hồ, không có tuyên bố chung về kết quả cuộc họp, chỉ có những thông báo ngắn ngủi được chuẩn bị sẵn với báo chí, truyền thông, cũng không có phần trả lời câu hỏi của ký giả, phóng viên.

Hai nhà lãnh đạo 2 cường quốc nguyên tử mạnh nhất thế giới, từng đối đầu nhau qua nhiều thập niên từ sau thế chiến thứ 2 đã nói chuyện “thân mật” với nhau với sự tham dự của Marco Rubio, Witkoff (Mỹ) và Yuri Ushakov, Sergey Lavrov (Nga)trong 180 phút. Nhiều người nghĩ rằng, sau cuộc nói chuyện, các vấn đề thế giới, đặc biệt là cuộc chiến Nga – Ucraine được giải quyết hoặc coi như đang tìm biện pháp giải quyết đã không có kết quả như ý.

Vấn đề quan trọng nhất, nhiều người chờ đợi là chấm dứt cuộc chiến xâm lược của Nga vào Ucraine (dường như) đã không được nhắc tới. Gần 3 tiếng đồng hồ,(có lẽ)Trump và Putin chỉ bàn chuyện ngoài lề, làm cách nào để chính thức nối lại bang giao Mỹ – Nga, làm sao để Putin giúp Trump lụm cái giải Nobel Hòa Bình 2025….

Dễ dàng nhận thấy, về phía Mỹ Với tư cách chủ nhà, Tổng Thống Donald Trump đã chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ một cách thật chu đáo với tất cả những nghi thức (hơn cả) danh dự, (cực kỳ) trọng thể dành cho một quốc khách.

Thái độ, cử chỉ của ông Trump khi đón Putin- ở Joint Base Elmendorf-Richardson in Anchorage, Alaska -thoạt nhìn tưởng Trump ở vị thế áp đảo khi đứng đón Putin bước về phía mình nhưng lại vỗ tay khi Putin tiến đến gần. Thái độ giống như Nguyễn Phú Trọng đón tiếp Tận Cận Bình ở Hà Nội năm nào, nó vồn vã pha lẫn xun xoe, nịnh nọt, khúm núm quá đáng, không phù hợp với tư cách lãnh đạo cường quốc số 1 trên thế giới như Mỹ.

Sự chào đón với thảm đó-không có 21 phát đại bác-thay vào đó là phi diễn trên bầu trời Alaska với các chiến đấu cơ, oanh tạc cơ,kể cả loại ném bom tàng hình B2có lẽ để ông Trump phô trương sức mạnh quân sự với Putin, ngầm nói rằng – “Đừng quá ép em nha đại ca! Em cũng có đồ chơi ngon lành!”.

Ngược lại, thái độ của Putin – dù đang là tội phạm bị tòa án hình sự quốc tế kết án,truy nã, khi đặt chân lên tấm thảm đỏ rất chững chạc, biểu lộ phong cách ngoại giao của một lãnh tụ lịch lãm, tự tin, bắt tay Trump một cách thân mật vừa phải với nụ cười của một con chó sói tinh ranh, quỷ quái, biết kẻ thù của mình đang nghĩ gì, muốn gì?

Có một điểm đáng lưu ý là cuộc gặp gỡ giữa Trump – Putin được sắp xếp rất nhanh – chỉ có một thời gian rất ngắn để chuẩn bị. Thời gian Trump đưa ra ý kiến đến lúc gặp gỡ chỉ đúng 1 tuần dù trước đó, ủy viên đặc biệt của Trump – Steve Witkoff đã qua Moscow hàng tháng để bàn thảo về ngưng bắn giữa Nga và Ucraine.

Steve Witkoff không phải là một chính trị gia hay một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, Witkoff chỉ là một người kinh doanh địa ốc rất được lòng Trump, ưu ái bổ nhiệm vào vị trí đặc biệt này. Thiếu kiến thức lịch sử, không có kinh nghiệm ngoại giao, Witkoff đã diễn giải sai lệch yêu cầu của Moscow về chuyện ngừng bắn là quân đội Nga sẽ rút khỏi một số vùng đã chiếm đóng của Ucraine – đúng ra Witkoff phải hiểu ngược lại.

Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và Putin phần nào cũng có lợi (chút đỉnh) cho Trump, thiên hạ đang ồn ào bàn tán, chỉ trích, cười cợt, chế giễu thái độ của Trump về cuộc họp, chợt quên đi hồ sợ Epstein đang nóng hổi.

Vì không một ai ngoài Putin và Trump, bộ trưởng ngoại giao của 2 nước và 2 cố vấn được tham dự buổi họp dài 180 phút nên không ai biết 2 bên đã trao đổi, bàn bạc gì với nhau. Tuy nhiên,ít nhất cuộc họp đã khiến cho Putin – từ một tội phạm chiến tranh bị Tòa án Hình sự quốc tế ICC (International Criminal Court) truy nã trở thành đối tác ngang hàng với Tổng Thống Mỹ. Đó là chiến thắng ngoại giao cực lớn cho Putin.

Hơn thế nữa, việc bộ trưởng ngoại giao Nga Sergey Lavrovkhi tháp tùng Putin đến Alaska đã mặc chiếc áo sweatshirt (cố tình) để lộ 4 chữ CCCP tức là USSR Liên Bang Xô Viết (Union of Soviet Socialist Republics). Không khó để hiểu rằng 4 chữ đó mang lời nhắn nhủ với thế giới – đặc biệt là NATO – rằng họ đừng xen vào chuyện nội bộ của Nga và Ucraina – Ucraina trước đây là một phần lãnh thổ của Liên Bang Xô Viết cũ (1).

Hội nghị nói trên dù diễn ra trên đất Mỹ,tiểu bang Alaska -vùng đất từng thuộc về Nga, đã bán cho Mỹ vào năm 1867 với giá 7,2 triệu đô la – không hiểu vô tình hay cố ý, ông Trump lẫn lộn nhiều lần rằng Alaska là đất của Nga.

Sau buổi họp, theo nguyên tắc ngoại giao, lẽ ra Trump – chủ nhà – phải là người lên tiếng phát biểu với báo chí, truyền thông trước nhưng không hiểu vì lý do gì, Putin Lại Phát biểu trước, ông nói khoảng 8 phút. Sau đó, Trump phát biểu 3 phút, nói với các phóng viên rằng các bên chưa đồng ý ngừng bắn nhưng ông và Putin đã đạt được nhiều “tiến triển lớn” trong các cuộc đàm phán. Tuy nhiên cả hai người đều tỏ ra dè dặt. Không câu hỏi của phóng viên nào nhận được trả lời.

Một phóng viên của Fox News Channel cho biết: “Không khí trong phòng họp có vẻ căng thẳng,không tốt. Dường như mọi việc diễn ra khó khăn, trục trặc. Có vẻ như Putin đã tìm cách lấn lướt Trump, nói thẳng vào vấn đề ông ta muốn nói, chụp ảnh cạnh tổng thống Trump, rồi bỏ đi.”

Tuy nhiên,theo sự nhận định của phóng viên này,mặc dù Putin có được cơ hội chụp ảnh, đứng cạnh Trump, ông đã không có được cuộc đối thoại với quy mô lớn hơn mà ông mong muốn. Putin Cũng không nhận được sự ủng hộ công khai của Mỹ để chấm dứt chiến tranh theo điều kiện của Nga, điều mà ông cần khi cuộc chiến chống lại Ukraine vẫn đang tiếp tục kéo dài.

Cuối cùng thì hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Nga ngày 15.08.2025 ở Alaska chẳng đi tới đâu, Trump quay về nhà – “I will come home very quickly” (sic)” – trong nỗi chán chường lẫn nhục nhã, ê chề khi giải Nobel Hòa Bình vẫn còn xa quá tầm tay và cơn ác mộng Jeffrey Epstein vẫn đang đè nặng trong tâm tưởng.

Thạch Đạt Lang

(17/08/2025)

Tham khảo: