Nguyễn Duy Niệm và sự trưởng thành của dân tộc Việt Nam (Việt Hoàng)

Như mọi người đã biết, công an Nghệ An hôm 10/10/2025 đã bắt giữ anh Nguyễn Duy Niệm, sinh năm 1968 ở Đông Sơn, Lương Sơn, Nghệ An với tội danh : 

“Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam”, theo Điều 117, Bộ luật Hình sự năm 2015. 

Điều đầu tiên chúng tôi muốn khẳng định là điều luật này hoàn toàn sai, sai với chính Điều 25 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 : “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định“. 

Chính quyền Việt Nam cũng đã vi phạm điều 19 của Bản Tuyên ngôn Nhân quyền Phổ cập của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đã ký kết : “Mọi người đều có quyền tự do bày tỏ ý kiến và quan điểm; quyền này bao gồm quyền tự do giữ vững quan điểm mà không bị can thiệp, và quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt thông tin và ý tưởng qua mọi phương tiện truyền thông, không phân biệt biên giới.” 

Chúng ta cũng nên biết câu nói nổi tiếng của nhà tư tưởng cổ đại Hy Lạp Socrates sống cách đây 2500 năm rằng: “Luật phải đúng. Luật không đúng không phải là Luật”. Câu nói này là nền tảng của luật pháp và được cả thế giới áp dụng.

Anh Nguyễn Duy Niệm là một đảng viên kỳ cựu của Đảng cộng sản Việt Nam (ĐCSVN). Anh sinh ra và lớn lên tại cái nôi của ĐCSVN và cũng là quê hương của ông Hồ Chí Minh. Anh là một người khá thành đạt trong xã hội Việt Nam hiện nay khi kinh tế đầy đủ, ‘vợ đẹp con khôn’ và có uy tín với dòng họ cũng như bà con làng xóm. 

Công an huyện Lương Sơn và tỉnh Nghệ An quyết định bắt giữ anh Niệm vì họ đã thất bại trong việc thuyết phục anh từ bỏ lý tưởng dân chủ, từ bỏ ủng hộ Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên (THDCĐN). Công an Nghệ An không chỉ gây áp lực tối đa lên bản thân anh Niệm mà còn gây khó dễ đến gia đình và vợ con anh. Một người chị của anh Niệm đã chia sẻ sự tức giận đó trên Facebook của một thành viên Tập Hợp rằng: “Tôi rất ghét tổ chức phản động này (tức THDCĐN) cũng vì nó đã tẩy não đứa em ngoan hiếu thảo, để quay lưng phản bội tổ quốc phản bội vợ con phản bội gia đình, liên lụy vợ con và gia đình đau đớn biết bao“.

Đọc những dòng chia sẻ này càng thấy cảm phục và thương anh Niệm. Chỉ vì ủng hộ lý tưởng dân chủ đa nguyên mà anh đã trả một cái giá rất đắt. Cái giá rất đắt đó là phải đối mặt với sự phản đối của chính người thân trong gia đình. Anh Niệm và tất cả những người dân chủ không sợ đối mặt với công an vì ai cũng biết rõ bản chất của họ. Luật pháp Việt Nam quy định, một người đủ 18 tuổi là đã trưởng thành và phải chịu hoàn toàn trách nhiệm cho những việc mình làm. Anh Niệm đã 57 tuổi nhưng vì không thuyết phục được anh, công an Nghệ An đã quay sang khủng bố gia đình anh, làm cho người thân của anh lo lắng, sợ hãi. Chúng tôi thông cảm và không oán trách gì người thân của anh Niệm. Chúng tôi chỉ mong họ cư xử đúng tình người với anh Niệm để sau này còn nhìn mặt nhau. Thời gian và lịch sử sẽ trả lại sự công bằng cho tất cả mọi người. Có những cái đúng ngày hôm nay sẽ là cái sai ngày mai. 

Sự dấn thân của anh Nguyễn Duy Niệm và hàng trăm, hàng nghìn người Việt Nam khác, đang đấu tranh cho dân chủ đánh dấu một bước tiến vĩ đại của dân tộc Việt Nam: Người Việt đã trưởng thành về tư tưởng chính trị.

Dân tộc Việt Nam (và Trung Quốc) đã ngủ yên hàng ngàn năm trong xã hội và văn hóa Khổng giáo. Trong xã hội đó, từ vua cho đến dân đều phải tuân thủ một trật tự sẵn có. Tất cả những ai muốn thay đổi trật tự đó đều phải trả giá đắt. Họ có thể bị ‘tru di tam tộc’, thậm chí ‘tru di cửu tộc’. 

Việt Nam bắt đầu thay đổi khi người Pháp đến. Lần đầu tiên người Việt tiếp xúc với một nền văn minh khác ngoài Khổng giáo. Bàng hoàng, hoảng sợ và cố thủ là phản ứng chung của chính quyền phong kiến Việt Nam nói riêng và của người dân Việt Nam nói chung. Sự cố thủ đó đã bị người Pháp, với một đội quân nhỏ, dễ dàng khuất phục. Trong 80 năm bị người Pháp đô hộ, người Việt Nam đã phát triển vượt bậc trong mọi lĩnh vực. Sài Gòn được gọi là ‘hòn ngọc Viễn đông’ còn Hà Nội trở thành ‘trung tâm văn hóa của Đông Dương’… Ông Nguyễn Gia Kiểng nhận xét rất đúng về sự phát triển của Việt Nam trong thời gian bị Pháp đô hộ trong tác phẩm Tổ Quốc Ăn Năn rằng: “Tám mươi năm Pháp thuộc đã đem lại cho đất nước ta những tiến bộ rất trọng đại. Đó là giai đoạn nước ta phát triển mau chóng nhất. Người Pháp đã xây dựng nhiều thành phố lớn, trong đó có hai cảng Hải Phòng và Sài Gòn, đã xây dựng phần lớn các trục lộ giao thông lớn. Họ cũng đã đem văn hóa, nếp sống, cách tổ chức và những giá trị phương Tây vào đất nước ta. Có thể nói Pháp đã còng tay Việt Nam và dẫn vào thời đại mới“.

Dưới chế độ phong kiến, người Việt Nam chúng ta vẫn chỉ là những “đứa trẻ” về mặt tư tưởng chính trị. Cụ Tản Đà – Nguyễn Khắc Hiếu đã nói rõ điều đó : 

“Dân hai nhăm triệu, ai người lớn.
Nước bốn ngàn năm vẫn trẻ con“.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đóng sập tiến trình trưởng thành của dân tộc Việt Nam. ĐCSVN, một phiên bản khác của chế độ phong kiến (có chút cải tiến) đã kéo lùi bánh xe lịch sử khi biến ông Tổng bí thư Đảng và 200 ông ủy viên Trung ương thành ông vua và triều đình mới. Dưới chế độ đó, mọi ý kiến khác biệt với đảng cộng sản đều bị tiêu diệt và đàn áp thẳng tay. Thật ra những người cộng sản vẫn chỉ là những đứa trẻ “vị thành niên” về mặt tư tưởng chính trị. Họ đã giành chính quyền bằng bạo lực theo cách thức cũ như đã từng diễn ra trong suốt chiều dài lịch sử đất nước.

Sự kiện ĐCSVN dễ dàng cướp được chính quyền năm 1945 cũng cho thấy sự chưa trưởng thành về tư tưởng chính trị của giới trí thức Việt Nam. Họ quá ít và tiếng nói của họ quá yếu ớt. Nhà thơ Chế Lan Viên trong bài thơ “Người đi tìm hình của nước” đã “xưng tội” với ĐCSVN và ông Hồ đồng thời cũng cho thấy sự hạn hẹp về tư tưởng của trí thức Việt Nam:

“Lũ chúng ta ngủ trong giường chiếu hẹp
Giấc mơ con đè nát cuộc đời con…“

Cuộc cách mạng dân chủ mà tất cả những người Việt Nam yêu nước đang hướng tới, trong đó có anh Nguyễn Duy Niệm là hoàn toàn mới và khác với trước đây. Cuộc vận động dân chủ lần này không nhằm tiêu diệt, bức hại hay đập phá bất cứ ai và bất cứ cái gì. “Đây là cuộc chiến đấu để đưa người Việt Nam và đất nước Việt Nam từ bóng đêm của nô lệ và nghèo khổ sang ánh sáng của tự do và phồn vinh“. “Nó không nhắm tiêu diệt hay hạ nhục một ai, nó là cuộc đấu tranh để tôn vinh mọi người, tôn vinh quyền làm người và quyền được hưởng hạnh phúc như một dân tộc lớn mà dân tộc ta rất xứng đáng để có“. (Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai).

Chính vì sự cao đẹp và cần thiết của cuộc vận động dân chủ lần này mà “trí thức Việt Nam phải đảm nhiệm vai trò hướng dẫn và lãnh đạo quần chúng“. Muốn vậy thì những tổ chức chính trị dân chủ đứng đắn như THDCĐN phải cố gắng chinh phục trí óc và tấm lòng của những người Việt Nam yêu nước bằng tư tưởng và trí tuệ. Anh Nguyễn Duy Niệm đã cảm nhận được điều đó nên đã đến với THDCĐN bằng cả tấm lòng. Không ai có thể ‘tẩy não’ được một người từng trải, lương thiện, nhân hậu và có hiểu biết như anh. 

Anh Nguyễn Duy Niệm và những người Việt Nam đã, đang và sẽ dấn thân cho cuộc vận động dân chủ là những người tiên phong, là những người chịu nhiều đau khổ, chịu thiệt thòi mọi thứ để mở ra một trang sử mới cho dân tộc Việt Nam. Họ dại dột để cho dân tộc Việt Nam được khôn lớn và trưởng thành, để đất nước ta sớm có dân chủ như các nước khác. Họ chỉ có Lẽ phải, Sự thật, Bao dung và Trí tuệ trong khi ĐCSVN thì có phương tiện đàn áp, dối trá và sự tăm tối. Anh Nguyễn Duy Niệm đã trả giá để đứng thẳng lưng trong một xã hội mà ai cũng phải gù. ĐCSVN là những người gù nên họ muốn tất cả người dân Việt Nam cũng phải gù như họ. Với một đảng gù về trí tuệ và tâm hồn thì tất cả những người đứng thẳng đều là “khuyết tật”. 

Lịch sử nhân loại là dòng chảy về dân chủ mà không một thế lực nào có thể ngăn cản. Dân chủ là một tiến trình bắt buộc của mọi dân tộc. Đó cũng là tương lai tất yếu phải đến của Việt Nam. Thế giới đang thay đổi từng ngày và Việt Nam cũng vậy. Dân tộc Việt Nam đã trưởng thành về tư tưởng chính trị cho nên chúng ta có quyền tin tưởng và hy vọng về một sự đổi thay trong hòa bình và trật tự. Sẽ không có những cuộc cách mạng đường phố như ở Sri Lanka, Bangdales hay Nepal. Người Việt Nam cần chứng minh cho thế giới thấy sự trưởng thành của dân tộc Việt Nam.

Việt Hoàng 

(25/10/2025)