Cuộc “Hội thảo Khoa học” hiếm có kết án Dự thảo Cương lĩnh Chính trị và Nguyễn Văn An vạch trần “lỗi hệ thống” (Âu Dương Thệ)

Trong khi nạn lạm phát phi mã đang bung ra tạo ra những bất mãn lớn trong mọi thành phần trong xã hội và gây sức ép rất mạnh lên TUĐ, dẫn tới mâu thuẫn và xung đột ngay trong nội bộ CP, đặc biệt là giữa CP và BCT. Cũng chính vào thời gian này khởi động chuẩn bị ĐH 11 với một TBT mới, vì Nông Đức Mạnh sau hai nhiệm kì làm TBT phải về hưu. Ngôi sao chính trị đang lên mạnh khi ấy là Nguyễn Phú Trọng, một người cực kì giáo điều bảo thủ và o bế BK, với sự hỗ trợ của Đỗ Mười. Nhưng ông Trọng đang phải tìm cách ngăn cản đối thủ chính trị Nguyễn Tấn Dũng cũng muốn chiếm ghế cao nhất. Ngoài ra bệnh giáo điều và thần phục BK của Nguyễn Phú Trọng không được giới chuyên viên cấp tiến tên tuổi trọng nể và nhiều cán bộ cao cấp về hưu rất nghi ngờ và chống đối.

Nguyễn Phú Trọng và Nông Đức Mạnh

Nhiều nhân vật tên tuổi trong các giới này đã công khai chỉ trích mãnh liệt những quan điểm sai lầm và cực kì giáo điều của ông Trọng liên quan tới việc sửa đổi Cương lĩnh Chính trị mới, trong đó Nguyễn Phú Trọng là tác giả chính. Cao điểm của cuộc phản đối các chủ trương của Nguyễn Phú Trọng và phe giáo điều là sau khi BCT cho phổ biến ba bản Dự thảo ngày 15.9.2010 về “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”, “Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2011 – 2020 “ và “ Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa X tại Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Ðảng “. Dưới đây gọi chung là ba Văn kiện.

Tại cuộc „Hội thảo khoa học„ ngày 7.10.2010 của „Hội Khoa học Kinh tế“ và „Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế-xã hội quốc gia“ có sự tham dự của nhiều nhân vật trước đây từng giữ các chức vụ quan trọng trong đảng và chính phủ hoặc đã từng là cố vấn chính của một số TT. Ngoài ra còn có góp ý của một số chuyên viên kinh tế hàng đầu của chế độ này. Trong số những người tham dự phải kể tới : Cựu UVTUĐ và cựu Phó TT Trần Phương, ông từng phụ trách ngành nội thương 1982-85 ; Phó TT Vũ Khoan, phụ trách lãnh vực ngoại giao và ngoại thương thời TT Phan Văn Khải ; nguyên UVTUĐ và Phó ban Tổ chức TU và Trưởng ban bảo vệ chính trị nội bộ TU (khóa 6-7) Nguyễn Đình Hương; GS Phan Văn Tiệm, nguyên thứ trưởng bộ Tài chánh ;Việt Phương , nguyên Thư kí và cố vấn của TT Phạm Văn Đồng ; Nguyễn Trung, cựu đại sứ và trợ lí TT Võ Văn Kiệt-Phan Văn Khải ; Dương Thu Hương, nguyên Phó Thống đốc NHNN.

Ngoài ra còn có nhiều chuyên viên cao cấp tham dự : PGS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện kinh tế ; GS Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện kinh tế thế giới và thành viên Ban nghiên cứu của TT ; GS Đào Xuân Sâm, nguyên Trưởng bộ môn Quản lí kinh tế trường Nguyễn Ái quốc ; TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế TU; GS Lê Duy Phong, GS TS Khoa học ; bà Phạm Chi Lan từng là Tổng Thư ký và Phó Chủ tịch của Phòng Thương mại và Công nghiệp VN, thành viên của Ban Nghiên cứu của TT thời Võ Văn Kiệt-Phan Văn Khải; TS Lưu Bích Hồ, cựu Giám đốc Viện chiến lược phát triển bộ kế hoạch và đầu tư; GS Đào Công Tiến, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Sài gòn, thành viên Ban nghiên cứu của TT thời Võ Văn Kiệt.; TS Nguyễn Mại, nguyên Hiệu trưởng trường Thương nghiệp và Phó trưởng ban đầu tư ngước ngoài (tiền thân của bộ Kế hoạch và đầu tư). Với thành phần thuyết trình và tham gia cuộc Hội thảo suốt cả ngày 7.10.10, có thể nói chưa có lần nào qui tụ đông đảo như thế để thảo luận trực tiếp và bán công khai về tình hình đất nước không lâu trước ĐH 11 chung quanh Ba Văn kiện dự thảo chính.

Trong cuộc hội thảo rất đặc biệt này những người tham dự đã kịch liệt phê bình trên cả ba lãnh vực: chính trị-ý thức hệ, kinh tế và ngoại giao của cả ba văn kiện này. Nhiều tham dự viên đã chỉ trích sự mù quáng của những người soạn thảo các văn kiện này vẫn tôn thờ chủ nghĩa Marx-Lenin mặc dầu nó đã phá sản và tan rã: “Ta nói chủ nghĩa Mác-Lênin, nhưng nó là cái gì mà bảo nó là nền tảng”, “Chủ nghĩa xã hội là gì? Có ai trả lời được không? Ta nói và ta biết là ta đang bịp người khác !“ „Mác mới là phác thảo, dự báo về xã hội tương lai, chứ có phải là nguyên lí, kinh thánh đâu!“ „Cái gọi Chủ nghĩa cộng sản đã là ảo tưởng rồi!“. GS Trần Phương, nguyên Phó TT –gần 90 tuổi- đã thành thực nhận định và trăn trở đặt những câu hỏi trên với nhóm cầm đầu chế độ độc tài toàn trị, đặc biệt với tác giả của Cương lĩnh dự thảo Nguyễn Phú Trọng. Trong khi đó cựu Phó Thống đốc NHNN bà Dương Thu Hương đã nhận xét về ba Dự thảo văn kiện của Đại hội 11 sắp tới: „Hầu như không có nhận định nào trong Văn kiện là đúng sự thật thực tiễn.“ GS Võ Đại Lược đã phê phán thẳng thắn chủ trương cực kì bảo thủ và lạc hậu này: „Ta đang sống trong thời đại thế giới đại điều chỉnh, nhưng Văn kiện không ghi nhận được điều này“. Trong khi ấy ông Nguyễn Trung khẳng định rõ ràng là, trở ngại lớn nhất cho đất nước hiện nay nằm ở việc cứ ngoan cố duy trì thể chế chính trị độc tài đã sai lầm. Vì thế theo ông, „cải cách thể chế chính trị thành một vấn đề bức xúc, không giải quyết không phát triển được. Phải xây dựng hiến pháp mới!“. Còn GS Đào Xuân Sâm cảnh báo, nếu cứ đi tiếp con đường mòn thì tất yếu sẽ dẫn tới „Cương lĩnh thất bại, tuyên truyền thất bại. Lí luận chính trị chưa bao giờ suy đồi như bây giờ“. Bà Phạm Chi Lan nêu câu hỏi của người dân bình thường về khả năng và tư cách của nhóm lãnh đạo: „Bây giờ viết vậy, họ tin thế thật à?“ và bà lo lắng, trăn trở cho đất nước: „Nếu đưa cái Cương lĩnh chiến lược này ra mà thông qua thì sẽ ra sao đây!“

Cựu Phó TT Trần Phương kết luận đánh giá về Cương lĩnh và về tư cách, tâm địa của những người đã viết ra bản Cương lĩnh quái gở này: „Cương lĩnh đầy dẫy cái sai, cái mơ hồ. Nói XHCN mà không biết nó là cái gì? Nhiều chuyện ta tự lừa dối mình và lừa dối người khác. Phải sửa!“ TS Lưu Bích Hồ quyết liệt hơn đòi, nếu không sửa kịp thì „không thông qua Cương lĩnh“. GS Lê Du Phong phê bình nghiêm khắc các tác giả của Cương lĩnh này là, họ phủ nhận sự thực của lịch sử, khi nhắm mắt viết trong Cương lĩnh „Chủ nghĩa xã hội là cơ sở bảo đảm vững chắc cho độc lập dân tộc“. Vì thế ông đã kết án về sự hồ đồ của những người này là „xem thường lịch sử. Nói CNXH là điều kiện độc lập. Các triều đại trước có CNXH đâu mà vẫn độc lập!“

Nhiều tham dự viên đã kết án lề lối sinh hoạt cực kì độc tài trong đảng và đòi phải dân chủ hóa nội bộ từ trong đảng: Trong khi những người soạn thảo các văn kiện vẫn ngạo mạn tự đắc bảo rằng, „dân chủ trong Đảng được mở rộng“; bà Dương Thu Hương đã dũng cảm tố ngược: „Dự thảo Văn kiện đánh giá: “Dân chủ trong Đảng được mở rộng“. Tôi nghĩ trong Đảng là mất dân chủ nhất.“ Trong khi ấy ông Vũ Tuấn nêu ra những tệ hại của chế độ độc đảng, như thái độ vô trách nhiệm của những người cầm đầu và vì thế họ đã đánh mất danh nghĩa: „Lãnh đạo là ai? Ai cho anh quyền lãnh đạo? Chính quyền thì ỷ vào đảng, cái gì cũng đợi để thường vụ bàn!“ Đồng quan điểm này, cụ Trần Phương phê phán: “Đảng quyết mọi thứ mà lại không chịu trách nhiệm gì. Thế mới chết chứ!“. Vì thế TS Nguyễn Mại đã đưa ra đòi hỏi, „đã đến lúc phải đổi mới hệ thống chính trị, phải phân định rõ vai trò lãnh đạo của Đảng, chức năng của nhà nước. Quốc hội hiện chưa phải là cơ quan lập pháp.“ Từ đó TS Lê Đăng Doanh rút ra kết luận dứt khoát :“Thể chế là vấn đề sống còn. Đảng phải đổi mới, phải được giám sát“.

Trong kinh tế nhiều cựu cán bộ cao cấp và chuyên viên đòi hủy bỏ KTTT ĐHXHCN và phải trả quyền tư hữu đất đai cho nhân dân, đồng thời chỉ ra nguyên nhân tham nhũng và lãng phí là vì giành ưu tiên cho các DNNN làm chủ đạo: Từ khi họ cướp được chính quyền, họ cướp mất cả quyền tư hữu của nhân dân. Nền kinh tế gọi là „Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa“, trong đó đất đai thuộc quyền công hữu, tức là độc quyền của nhà nước, và „vai trò chủ đạo của doanh nghiệp Nhà nước“. Nên ông Võ Đại Lược cảnh báo: „Công hữu là chủ đạo? Thật là vô lí, có hại cho đổi mới! DNNN là chủ đạo, nền tảng của kinh tế nhà nước, chỗ này là phi XHCN nhất, nguy hiểm quá“. GS Lê Duy Phong đồng ý và chỉ ra những bức xúc trong kinh tế và xã hội: „Vấn đề công hữu, kinh tế Nhà nước là chủ đạo, bình đẳng mọi thành phần là những vấn đề nổi cộm“. PGS Trần Đình Thiên phủ nhận những hô hoán vơ vào của những người cầm đầu bảo rằng, những thành quả kinh tế trong hơn hai thập niên qua là do thực hiện định hướng XHCN: „25 năm qua điều ta đạt được là nhờ chuyển sang thị trường chứ không phải là do định hướng XHCN“. Ông Lê Đăng Doanh nêu ra ba cái móc ngoặc tạo ra tham nhũng bất trị của chế độ hiện nay, khiến cho „pháp chế XHCN“ chỉ là hình thức, đó là: „Thể chế, lợi ích nhóm, vận hành quyền lực tùy tiện“. Ông đòi hỏi phải chấm dứt ngay các tệ trạng này chứ không được phép để nó tiếp tục như trong các Văn kiện. GS Phan Văn Tiệm nói thẳng nguyên nhân của tham nhũng và đòi dứt khooát: „Từ nay từ bỏ chủ đạo. Không nên lập ra các tập đoàn kinh tế, vì đó là sân sau của quan chức“. Ông Võ Đại Lược cũng cho rằng, một trong các nguyên nhân của tình hình xã hội vô kỉ luật là do „cơ chế tuyển dụng, tuyển chọn cấp cao“ „không công khai minh bạch“. Tán đồng với quan điểm này, bà Phạm Chi Lan và TS Nguyễn Mại nêu thí dụ điển hình về tệ trạng các quan tham nhũng và vô trách nhiệm như trong các vụ Vinashin, PMU 18.

Một vấn đề đang rất bức xúc và hệ trọng khác cũng được nhiều cựu cán bộ cao cấp và chuyên viên hàng đầu lên tiếng cảnh báo trong cuộc Hội thảo này là lãnh vực quốc phòng-ngoại giao. Theo họ, nếu đất nước tiếp tục chìm sâu trong nạn độc tài, tham nhũng, tụt hậu và nhập siêu khủng khiếp như trong các năm vừa qua thì nguy cơ lệ thuộc kinh tế, thương mại và dẫn tới mất chủ quyền trước áp lực và chủ trương bành trướng của Bắc kinh là một sự thực hiển nhiên trước mắt. Cựu Phó TT Vũ Khoan -người từng phụ trách lãnh vực ngoại giao và ngoại thương -, cựu Phó Thống đốc NHNN Dương Thu Hương và cựu đại sứ Nguyễn Trung,… đã cảnh báo rõ ràng trong các phát biểu tại cuộc Hội thảo Khoa học ngày 7.10. Ông Nguyễn Trung lưu ý : “Vấn đề phụ thuộc vào Trung quốc rất nguy hiểm. Toàn bộ xuất siêu của ta đập vào nhập siêu của TQ mà không đủ. Nếu TQ chỉ dùng Nhân dân tệ để buôn bán khu vực thì ta nguy.“. Bà Dương Thu Hương nhấn mạnh thêm: „An ninh quốc phòng, tôi đang rất lo sợ. Bauxite Tây nguyên, cho thuê rừng, lao động nước ngoài…không được giải quyết dứt điểm. Trong các báo cáo đề cập rất mờ nhạt.!“ [1]

***

Cũng trong khoảng thời gian này Nguyễn Văn An, cựu UVBCT, nguyên Chủ tịch QH và là người tiền nhiệm của Nguyễn Phú Trọng, cũng đã nghiêm khắc cảnh cáo công khai về nguy cơ cho đất nước, nếu cứ tiếp tục đi theo con đường mòn của CNXH. Ông An đã tham dự một số cuộc họp do BCT mời đã phát biểu ý kiến về ba văn kiện. Trong cuộc phỏng vấn của Vietnamnet, ông công khai chống lại chủ trương vẫn giữ „cái khung cũ“ như trong ba văn kiện này, nên đã thẳng thắn yêu cầu:

„Tôi mong muốn BCT và BCHTU, mong muốn ĐH XI chọn khuynh hướng thứ hai, khuynh hướng SỬA LỖI HỆ THỐNG, khuynh hướng đổi mới tư duy toàn diện và triệt để, cả kinh tế và chính trị thì chúng ta mới khắc phục được lỗi hệ thống, vì chúng ta mắc lỗi hệ thống mà chúng ta chỉ chỉnh sửa theo khuynh hướng thứ nhất thì chúng ta không ra khỏi lỗi hệ thống được.“

Ông nói rõ hơn về „lỗi hệ thống“ bao gồm những lãnh vực nào: „Lỗi hệ thống là lỗi từ gốc đến ngọn, từ lý thuyết đến mô hình và đã được cuộc sống kiểm nghiệm là chưa phù hợp với thời đại ngày nay. Lâu nay chúng ta thường mới nói tới cái lỗi của mô hình thôi.“ Ông nhấn mạnh nhu cầu „dân chủ và phát triển là hai anh em song sinh. Nền dân chủ còn thấp thì nền kinh tế sẽ kém phát triển. Và như vậy thì làm sao có xã hội XHCN – một xã hội đòi hỏi phải có nền dân chủ và nền kinh tế phát triển cao hơn các nước tư bản phát triển nhất hiện nay.“ Dịp này Nguyễn Văn An còn lập lại đòi hỏi của nhiều cựu cán bộ cao cấp đã từng yêu cầu từ nhiều năm trước là, nên từ bỏ quốc hiệu “Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam“ và trở về quốc hiệu “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”. Vì theo ông, trước hết phải xây dựng dân chủ cho vững chắc.[2] Cựu CTQH còn tố cáo thái độ độc tài, lí luận của kẻ cầm súng trong tay của những người cầm đầu chế độ hiện nay: „Nếu Đảng coi mình đương nhiên là lực lượng lãnh đạo thì chẳng khác gì nhà vua cha truyền con nối. Từ một nhà vua cá nhân thời quân chủ, nay trở thành một nhà vua tập thể thời Cộng hòa XHCN. Như vậy là Đảng chủ chứ không phải dân chủ.“ [3]

***

Cuộc „Hội thảo khoa học„ bán công khai ngày 7.10.2010 chỉ trước ĐH 11 vài tháng, với sự tham dự của nhiều chuyên viên hàng đầu và cựu cán bộ cao cấp làm nhớ lại cuộc „Tọa đàm“ ngày 2.1.1991 cũng chỉ vài tháng trước ĐH 7 (6.91) do chính TCCS tổ chức. Hai sự kiện này cho thấy, mặc dù bị kìm kẹp và đàn áp tư tưởng, nhưng nhiều trí thức và chuyên viên cũng như cán bộ cao cấp vẫn giữ thái độ độc lập của những người trí thức can đảm, biết quí lòng tự trọng, dám nói thẳng sự thực nếu nó có lợi cho đất nước và can gián cũng như chống lại những chọn lựa sai lầm của những người cầm đầu chế độ toàn trị.

Không những thế, ngay cả một số nhân vật cao cấp của chế độ toàn trị trong từng thời kì cũng dám tỏ thái độ và lập trường phản đối, từ công khai tới nội bộ, chống đối hoặc cảnh báo các đồng liêu về những chủ trương sai lầm và phiêu lưu. Đáng kể như Võ Văn Kiệt, Trần Xuân Bách, Trần Độ, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn An…

Âu Dương Thệ

[1] . Các đoạn trích về cuộc Hội thảo này xem: Âu Dương Thệ “Cán bộ cao cấp và chuyên viên hàng đầu đòi : “Không thông qua Cương lĩnh!” và “Phải xây dựng Hiến pháp mới!” và Biên bản tóm lược cuộc Hội thảo xem: http://dcpt.org/thoisu/baithoisu2010/hoithao.htm (Hiện nay báo điện tử này bị Haker nên chưa thể xem lại được)

[2] . „Nguyên Chủ tịch Quốc hội khuyến nghị đổi mới hệ thống chính trị“ Thu Hà phỏng vấn, Tuần VN 8.12.10

[3] .”Nguyên Chủ tịch Quốc hội bàn về phương thức cầm quyền của Đảng”, Nh.t. 6.12.1