GAZA CITY, GAZA - SEPTEMBER 14: Smoke rises following Israeli airstrikes that hit and destroyed multiple buildings and high-rise towers in Gaza City, Gaza on September 14, 2025. (Photo by Ali Jadallah/Anadolu via Getty Images)
Mẹ của một thiếu niên Palestine thiệt mạng do hỏa lực của Israel đang than khóc trong đám tang của con trai tại một bệnh viện ở Thành phố Gaza vào tháng 8
David Gritten (London) & Imogen Foulkes (Geneva)
Một ủy ban điều tra của Liên Hợp Quốc cho biết Israel đã phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ở Gaza.
Một báo cáo mới cho biết có căn cứ hợp lý để kết luận rằng bốn trong số năm hành vi diệt chủng được định nghĩa theo luật pháp quốc tế đã được thực hiện kể từ khi bắt đầu cuộc chiến với Hamas vào năm 2023: giết hại các thành viên của một nhóm người, gây ra tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần, cố ý áp đặt các điều kiện nhằm tiêu diệt nhóm và ngăn cản việc sinh nở.
Báo cáo trích dẫn các tuyên bố của các nhà lãnh đạo Israel và chuỗi hành vi của lực lượng Israel như bằng chứng về ý định diệt chủng.
Bộ Ngoại giao Israel cho biết họ hoàn toàn bác bỏ báo cáo này, lên án nó là “bóp méo và sai sự thật”.
Quân đội Israel đã phát động một chiến dịch ở Gaza để đáp trả cuộc tấn công chưa từng có vào miền nam Israel do Hamas dẫn đầu vào ngày 7/10/2023 – dẫn đến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin.
Theo Bộ Y tế Gaza do Hamas điều hành, kể từ đó, ít nhất 64.964 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel vào Gaza – số liệu được Liên Hợp Quốc coi là đáng tin cậy.
Phần lớn dân số cũng đã nhiều lần phải di dời; ước tính hơn 90% nhà cửa bị hư hại hoặc phá hủy; hệ thống chăm sóc sức khỏe, nước sạch, vệ sinh và vệ sinh cá nhân đã sụp đổ; và các chuyên gia an ninh lương thực được Liên Hợp Quốc hỗ trợ đã tuyên bố nạn đói ở Thành phố Gaza.
Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập về Lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng được Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc thành lập vào năm 2021 để điều tra mọi cáo buộc vi phạm luật nhân đạo và nhân quyền quốc tế.
Hội đồng chuyên gia gồm ba thành viên do bà Navi Pillay làm chủ tịch. Bà là cựu Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc người Nam Phi và là chủ tịch tòa án quốc tế về tội diệt chủng Rwanda. Hai thành viên còn lại là ông Chris Sidoti, luật sư nhân quyền người Úc, và ông Miloon Kothari, chuyên gia Ấn Độ về quyền nhà ở và đất đai.
Ủy ban trước đó đã kết luận rằng Hamas và các nhóm vũ trang Palestine khác đã phạm tội ác chiến tranh và các hành vi vi phạm nghiêm trọng khác đối với luật pháp quốc tế vào ngày 7/10/2023, và lực lượng an ninh Israel đã phạm tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh ở Gaza.
Ủy ban cho biết báo cáo mới nhất của họ là “phát hiện mạnh mẽ và có thẩm quyền nhất của Liên Hợp Quốc cho đến nay” về cuộc chiến. Tuy nhiên, báo cáo này không chính thức đại diện cho Liên Hợp Quốc.
Văn bản dài 72 trang cáo buộc rằng chính quyền Israel và lực lượng an ninh Israel đã và đang thực hiện bốn trong số năm hành vi diệt chủng được định nghĩa theo Công ước Diệt chủng năm 1948 đối với một nhóm quốc gia, dân tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo – trong trường hợp này là người Palestine ở Gaza:
Để đáp ứng được định nghĩa pháp lý về tội diệt chủng theo Công ước Diệt chủng, cũng phải chứng minh rằng thủ phạm đã thực hiện bất kỳ hành vi nào trong số những hành vi đó với mục đích cụ thể là tiêu diệt toàn bộ hoặc một phần nhóm người.
“Chúng tôi đặt sự thật lên hàng đầu”, bà Pillay nói với BBC.
“Vì vậy, chúng tôi đã xem xét các tuyên bố của chính quyền Israel cho thấy ý định diệt chủng. Và chúng tôi đã xem xét mô hình hành vi của chính quyền Israel và lực lượng an ninh Israel để chứng minh rằng ý định diệt chủng là suy luận hợp lý duy nhất.”
Các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự của Israel liên tục tuyên bố các hoạt động quân sự của họ ở Gaza được tiến hành nhằm mục đích tự vệ, đánh bại Hamas và các nhóm vũ trang Palestine khác, và đảm bảo việc thả các con tin Israel.
Họ cũng nhấn mạnh rằng lực lượng Israel phải hoạt động theo luật pháp quốc tế và thực hiện mọi biện pháp khả thi để giảm thiểu thiệt hại cho dân thường.
Tuy nhiên, báo cáo của ủy ban kết luận rằng Tổng thống Isaac Herzog, Thủ tướng Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant đã “kích động hành vi diệt chủng” trong các bài phát biểu và tuyên bố của họ.
Bà Pillay cho biết: “Ngay từ ngày 7/10/2023, Thủ tướng Netanyahu đã thề sẽ giáng một… ‘sự trả thù dữ dội’ đối với ‘tất cả những nơi Hamas triển khai, ẩn náu và hoạt động, thành phố độc ác đó, chúng tôi sẽ biến chúng thành đống đổ nát'”.
“Việc ông ta sử dụng cụm từ ‘thành phố độc ác’ trong cùng một tuyên bố ngụ ý rằng ông ta coi toàn bộ Gaza [Thành phố Gaza] là thủ phạm và là mục tiêu trả thù. Và ông ta yêu cầu người Palestine ‘hãy rời đi ngay bây giờ vì chúng tôi sẽ hành động mạnh mẽ ở khắp mọi nơi’.”
Vài ngày sau ngày 7/10/2023, ông Gallant tuyên bố rằng Israel đang “chiến đấu với những người như thú vật, và chúng tôi hành động tương ứng”. Trong khi đó, ông Herzog tuyên bố rằng “cả một quốc gia ngoài kia phải chịu trách nhiệm” cho vụ tấn công do Hamas cầm đầu.
Ủy ban cũng cho biết “ý định diệt chủng là suy luận hợp lý duy nhất” có thể kết luận từ chuỗi hành vi của chính quyền và lực lượng an ninh Israel ở Gaza.
Quân đội Israel đã ra lệnh cho hàng trăm ngàn người Palestine di tản khỏi Thành phố Gaza trước cuộc tấn công trên bộ để chiếm thành phố này
Điều này được cho là bao gồm việc cố ý giết hại và gây thương tích nghiêm trọng cho một số lượng lớn người Palestine chưa từng có bằng cách sử dụng đạn dược hạng nặng; các cuộc tấn công có hệ thống và trên diện rộng vào các địa điểm tôn giáo, văn hóa và giáo dục; áp đặt lệnh bao vây Gaza và khiến người dân nơi đây chết đói.
Bà Pillay nói thêm: “Chúng tôi mất hai năm để thu thập tất cả các hành động và đưa ra những phát hiện thực tế, xác minh xem điều đó có xảy ra hay không… Chỉ có sự thật mới định hướng được. Và bạn chỉ có thể soi chiếu vụ việc này theo Công ước Diệt chủng nếu những hành động đó được thực hiện với mục đích này.”
Ủy ban cho biết hành động của các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự Israel là “do Nhà nước Israel gây ra” và do đó nhà nước này “phải chịu trách nhiệm về việc không ngăn chặn được nạn diệt chủng, thực hiện tội diệt chủng và thất bại trong việc trừng phạt tội diệt chủng”.
Bản báo cáo cũng cảnh báo rằng theo Công ước Diệt chủng, tất cả các quốc gia khác có nghĩa vụ ngay lập tức là “ngăn chặn và trừng phạt tội ác diệt chủng”, bằng cách áp dụng mọi biện pháp có thể. Nếu không, họ có thể trở thành đồng lõa.
Ông Daniel Meron, đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc, cho biết Israel “hoàn toàn bác bỏ lời lẽ phỉ báng này”
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Israel cáo buộc ba thành viên của ủy ban hoạt động như “người đại diện của Hamas”.
“Báo cáo hoàn toàn dựa trên những lời dối trá của Hamas, được những người khác che giấu và lặp lại. Những lời bịa đặt này đã bị vạch trần hoàn toàn”, bộ này cho biết.
“Trái ngược hoàn toàn với những lời dối trá trong báo cáo, Hamas là bên đã cố gắng thực hiện tội diệt chủng ở Israel – sát hại 1.200 người, cưỡng hiếp phụ nữ, thiêu sống nhiều gia đình và công khai tuyên bố mục tiêu giết chết mọi người Do Thái.”
Một quan chức quân sự Israel bác bỏ báo cáo này là “vô căn cứ” và nói rằng: “Không có quốc gia nào hoạt động trong những điều kiện như thế này và làm nhiều như vậy để ngăn chặn thiệt hại cho dân thường trên chiến trường.”
Theo hãng thông tấn Reuters, Tổng thống Herzog cũng lên án báo cáo này, cho rằng nó đã hiểu sai lời ông.
Bộ Ngoại giao Israel cũng cho biết các thành viên của ủy ban không nên bị thay thế khi họ từ chức vào cuối năm nay, và thay vào đó, chính ủy ban này nên bị giải thể.
Vào tháng Bảy, cả ba thành viên đều đã nộp đơn từ chức lên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc.
Bà Pillay, 83 tuổi, viện dẫn “tuổi tác, vấn đề sức khỏe và gánh nặng của một số cam kết khác”, trong khi bà Sidoti nói rằng việc bà nghỉ hưu đánh dấu “thời điểm thích hợp để tái lập ủy ban”.
Một số tổ chức nhân quyền quốc tế và Israel, các chuyên gia độc lập của Liên Hợp Quốc và các học giả cũng đã cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ở Gaza.
Liên Hợp Quốc cho biết họ không thể đưa ra quyết định pháp lý về việc liệu một tình huống có cấu thành tội diệt chủng theo luật pháp quốc tế hay không. Liên Hợp Quốc cho biết một tình huống chỉ được coi là diệt chủng sau khi một tòa án quốc gia hoặc quốc tế có thẩm quyền tuyên bố như vậy.
Khi được các nhà báo hỏi vào ngày 16/9 rằng liệu ông có cân nhắc sử dụng từ diệt chủng để mô tả hành động của Israel ở Gaza hay không, người đứng đầu cơ quan nhân quyền Liên Hợp Quốc, ông Volker Türk, cho biết: “Tòa án sẽ quyết định liệu đó có phải là diệt chủng hay không, và chúng tôi thấy bằng chứng đang ngày càng nhiều hơn.”
Người phát ngôn của chính phủ Anh cũng cho biết quyết định này thuộc về tòa án, nhưng nói thêm rằng điều này “không làm mất đi lập trường của chúng tôi rằng hành động của Israel là kinh khủng”.
Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) hiện đang thụ lý một vụ kiện do Nam Phi khởi kiện, cáo buộc lực lượng Israel phạm tội diệt chủng, nhưng có thể mất nhiều năm mới đưa ra kết luận. Israel đã gọi vụ kiện là “hoàn toàn vô căn cứ” và dựa trên “những cáo buộc thiên vị và sai sự thật”.
Nguồn: www.bbc.com
Gaza: Những hình ảnh khủng khiếp trước/sau của vùng đất Palestine sau hai năm chiến tranh
Vợ của cố lãnh đạo phe đối lập Nga Alexei Navalny cho biết ông đã…
Cuộc nổi dậy hôm 8/9/2025 do thế hệ Gen Z khởi xướng đã chấm dứt…
Chúng ta cần tỉnh táo: không phải ai chết trong chính trị cũng là anh…
Như tổ chức Người Bảo vệ Nhân quyền (DTD) đưa tin, vào cuối tháng 8…
Trong chuyến đi diễn thuyết tại nhiều nơi ở Hoa Kỳ và Canada, chiều ngày…
Sự ồn ào phát sinh từ cái tên “Tiến sĩ Đoàn Hương” làm tôi nghĩ…