Từ nhiều năm nay, Donald Trump dường như đã tiến hành một chiến dịch cá nhân không tuyên bố nhằm chinh phục Giải Nobel Hòa bình. Ông nhiều lần khẳng định rằng mình “xứng đáng với danh hiệu ấy”, rằng ông đã mang lại hòa bình giữa Israel và thế giới Ả Rập, “giúp thế giới yên ổn trở lại”, v.v.
Thế nhưng, ngày 10 tháng 10 năm 2025, phán quyết chính thức đã được công bố: Giải Nobel Hòa bình thuộc về María Corina Machado, nữ lãnh tụ đối lập của Venezuela — chứ không phải Donald Trump
Ủy ban Nobel tuyên dương María Corina Machado vì “sự cống hiến bền bỉ cho quyền dân chủ của người dân Venezuela” và “cuộc đấu tranh ôn hòa hướng tới một quá trình chuyển đổi công bằng và dân chủ”.
Trong khi đó, Trump nhiều lần tự nhắc lại rằng ông từng được đề cử, thậm chí tự xem mình là ứng viên hàng đầu cho giải thưởng này.
Theo tờ The Guardian và Politico, ông từng gọi điện cho một số quan chức Bắc Âu để “thảo luận về cách Nobel được lựa chọn”, và nhiều lần phàn nàn rằng Ủy ban Nobel “thiên vị chính trị”.
Một vài chính trị gia thân hữu, kể cả một bộ trưởng Malta và một nghị sĩ Na Uy, quả thật đã chính thức đề cử ông.
Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, thỏa thuận ngừng bắn ngắn ngủi giữa Israel và Gaza, mà Trump muốn “ghi công”, đã diễn ra quá muộn để được xét vào danh sách Nobel năm 2025, và cũng không đáp ứng tiêu chí “bền vững và bao trùm”.
Ủy ban Nobel, trong thông cáo gửi báo chí, một lần nữa khẳng định rằng họ không chịu ảnh hưởng bởi các chiến dịch vận động công khai hay các nỗ lực gây sức ép chính trị.
Một cái tôi vẫn đang chờ được vinh danh
Đó có lẽ là điểm hài hước — và cũng đáng suy ngẫm — nhất của câu chuyện: Donald Trump muốn giải Nobel đến mức người ta tự hỏi liệu ông có xem nó như một món đồ trang sức danh vọng.
Donald Trump đã nhiều lần công khai bày tỏ mong muốn nhận Giải Nobel Hòa bình. Trong một bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc vào tháng 9 năm 2025, ông tuyên bố: “Mọi người đều nói tôi nên nhận Giải Nobel Hòa bình vì những thành tựu này”(Theo ABC News)
Ám chỉ về sự thao túng: Trong một buổi mít-tinh ở Michigan, ông ám chỉ rằng “mọi thứ đều bị thao túng, kể cả người Bắc Âu”(The Guardian).
Trump thường xuyên bày tỏ sự thất vọng và cảm giác bị bỏ qua, cho rằng thế giới “đồng lõa để phủ nhận công lao của tôi”(Vanity Fair)
Trong một buổi mít-tinh ở Michigan, ông còn ám chỉ rằng “mọi thứ đều bị thao túng, kể cả người Bắc Âu” – một cách nói nửa đùa nửa thật, nhưng phản ánh đúng tâm thế quen thuộc của ông: coi mọi thất bại là kết quả của một âm mưu chống lại mình.
Một chút suy nghĩ về ý nghĩa của giải Nobel.
Từ lâu, Giải Nobel Hòa bình không chỉ là phần thưởng cho kết quả, mà còn là sự ghi nhận cho hành trình, cho lòng can đảm và cho khả năng hòa giải.
Những người được vinh danh thường không đi tìm giải thưởng, mà đi tìm sự thật và công lý.
Nếu một người phải vận động để được giải hòa bình, thì ý nghĩa của “hòa bình” đã bị chính tham vọng ấy làm rạn vỡ.
Hy vọng một ngày nào đó ông Trump thực sự góp phần chấm dứt cuộc chiến Nga–Ukraine bằng một giải pháp công bằng, lâu dài, không phải bằng sự thắng thế của kẻ xâm lược — thì Ủy ban Nobel có lẽ sẽ phải suy nghĩ lại. Bởi lúc ấy, hòa bình không còn là khẩu hiệu, mà là một hành động thật sự.
Nếu vận động để được giải, thì có lẽ mỗi nước sẽ lập một “Ủy ban vận động Nobel Hòa bình quốc gia”, hoạt động hết công suất quanh năm. Và thế giới sẽ lại phải… đánh nhau để giành lấy giải hòa bình.
Hoàng Quốc Dũng
(10/10/2025)
