(VNTB) – Chúng ta phản kháng vì tình yêu với đất nước, vì nhau, vì bản thân và vì thế giới…
Hôm thứ Bảy, ngày 14 tháng 6 năm 2025 là “Ngày Không Có Vua” tại Hoa Kỳ. Ngày này tượng trưng cho ngày mà những người biểu tình phản đối các hành động và chính sách của Tổng thống Donald Trump.
Thuật ngữ “Ngày Không Có Vua” ám chỉ những người ủng hộ dân chủ và phản đối các hành động độc đoán của Trump và chính quyền của ông.
Các cuộc biểu tình sẽ diễn ra cùng lúc với cuộc diễu hành quân sự của Trump vào thứ Bảy tại thủ đô Mỹ. Các cuộc biểu tình lan rộng hôm thứ Bảy là phản ứng trước chiến dịch trấn áp nhập cư của Tổng thống Trump, việc triển khai quân đội liên bang đến các thành phố, và những lo ngại sâu sắc hơn về chính quyền độc tài.
Ruth Ben-Ghiat là một giáo sư lịch sử người Mỹ và là nhà bình luận chính trị. Bà là một học giả về chủ nghĩa phát xít và các nhà lãnh đạo độc tài. Gần đây, bà lập luận về sự cần thiết phải đấu tranh chống lại nỗ lực thiết lập một chế độ độc tài ở đất nước của mình – Hoa Kỳ.
“Điều duy nhất chúng ta nên sợ là chúng ta sẽ đầu hàng quê hương mình để bị một băng nhóm những kẻ nói dối, kẻ trộm và đạo đức giả cướp bóc. Rằng chúng ta sẽ đầu hàng, không chiến đấu, một cách tự nguyện, bỏ đi tương lai của chính mình và của con cháu chúng ta.”
Nhà bất đồng chính kiến Nga Alexei Navalny đã viết những lời này trong nhật ký tù của mình vào ngày 17 tháng 1 năm 2022. Ông đã bị giam giữ một năm với các cáo buộc bịa đặt về gian lận, tham ô và cực đoan, dẫn đến việc ông bị đưa đến trại giam an ninh tối đa Polar Wolf ở Siberia năm 2023, và qua đời vào năm 2024.
Sự kháng cự của Navalny diễn ra ở Nga. Ông đã có thể ở lại nước ngoài khi sang Đức điều trị vào năm 2020, sau khi bị chế độ Vladimir Putin đầu độc. Nhưng ý thức trách nhiệm của ông với tư cách là một người theo chủ nghĩa dân tộc bảo thủ đã khiến ông từ chối ý định sống lưu vong.
“Tôi có đất nước và niềm tin của mình. Tôi không muốn từ bỏ đất nước hay phản bội nó.” Ông bị bắt ngay tại sân bay Moscow khi chuyến bay của ông hạ cánh vào năm 2021.
Navalny đã kháng cự vì tình yêu đất nước, để cải thiện số phận của người khác, và để tôn vinh bộ giá trị cá nhân của mình. Những lý do đó lặp đi lặp lại trong lịch sử các hành động chống độc tài. Và những người ở Hoa Kỳ đang suy nghĩ về việc họ có thể làm gì, khi đối mặt với sự mất tự do, bắt đầu bằng cách xem xét các giá trị mà họ muốn thấy trên thế giới, có thể là đoàn kết, công lý, bình đẳng hay điều gì khác.
Chúng ta cũng có thể xét rằng: mình có thể làm việc phản đối độc tài hiệu quả hay không, xem xét bộ kỹ năng cá nhân và tài năng, cũng như mức độ mà mình muốn tham gia. Bạn có phải là người hướng về cộng đồng không? Bạn có thể đảm nhận vai trò trong tôn giáo, kinh doanh, thể thao hoặc các cộng đồng khác không? Bạn có thể nói hoặc hành động hiệu quả ở cấp bang không? Bạn đã nghĩ đến việc tranh cử hoặc giúp người khác đăng ký bỏ phiếu chưa? Bạn có phải là người kết nối và thuyết phục, hay có thể tiếp cận những người đang bị cuốn vào thế giới MAGA của Trump không?
Mỗi người sẽ có cách phản kháng riêng, nhưng vào thời điểm những kẻ độc tài tìm cách loại bỏ giá trị và đạo đức khỏi chính trị, ban thưởng cho chủ nghĩa thực dụng vô đạo đức và chủ nghĩa hư vô. Chúng ta có thể dẫn đầu bằng giá trị, nói về giá trị và để các nguyên tắc đó định hướng các lựa chọn trong đời sống công và tư.
Navalny là mối đe dọa với chế độ Putin vì ông đã kháng cự bằng nhiều cách, trong nhiều năm. Ông biết chủ nghĩa độc tài dựa vào dối trá và bí mật, và những kẻ độc tài sợ sự thật. Vì vậy, ông đã kháng cự vì sự thật. Việc ông phơi bày tham nhũng của Putin nhằm “làm điều mà họ sợ – nói sự thật, lan truyền sự thật. Đây là vũ khí mạnh nhất chống lại chế độ của những kẻ nói dối, trộm cắp và đạo đức giả. Ai cũng có vũ khí này. Hãy sử dụng nó.”
Ông sử dụng video, mạng xã hội và các bài phát biểu tại nhiều phiên tòa để làm chứng về tham nhũng và phơi bày những lời dối trá của Putin với thế giới.
Những người phản kháng biết rằng lá phiếu là tiếng nói của mình, và tiếng nói có thể thay đổi thế giới. Nhiều người bất đồng chính kiến tập trung bảo vệ các cuộc bầu cử tự do, công bằng và vận động người dân đăng ký bỏ phiếu. Khi Putin phá hủy bầu cử tự do, công bằng ở Nga, Navalny cũng tranh cử và hướng dẫn người khác làm điều tương tự ở cấp địa phương.
Ông cũng truyền cảm hứng cho mọi người tham gia các hoạt động dân sự. Kira Sokolova, một giáo viên ở Chelyabinsk, gần dãy núi Ural, đã xem các cuộc biểu tình lớn năm 2011 ở Nga chống lại gian lận bầu cử của Putin trên truyền hình, và đọc trên mạng về quỹ của Navalny. Cô tham gia phong trào của ông, trở thành giám sát viên bầu cử và tháng 5/2012 đã đi 34 giờ đến Moscow để tham dự “Cuộc tuần hành của hàng triệu người” diễn ra ngay trước lễ nhậm chức của Putin năm 2012. Trong một cuộc phỏng vấn, cô nói mình tham gia hoạt động chính trị vì đã chán ngấy sự dối trá và “đê tiện” và khao khát trở lại “các giá trị con người bình thường.”
Chúng ta ở Hoa Kỳ đang chứng kiến một cảnh tượng dối trá, đê tiện, bất tài và phá hoại được thể chế hóa, làm tổn hại đến sự thịnh vượng và phúc lợi của đất nước thân yêu. Chúng ta có thể nói cho người khác biết điều gì đang xảy ra, và khuyến khích họ coi bỏ phiếu là phương thuốc và là cách hòa bình, dân chủ để loại bỏ những kẻ đang gây hại cho chúng ta.
Sự kiên cường là chìa khóa của phản kháng hiệu quả, cũng như duy trì hy vọng. Những người bất đồng chính kiến luôn chơi một cuộc chơi dài hạn. Điều này có thể khiến những người thấy quyền tự do của mình đang biến mất cảm thấy nản lòng, nhưng bài học của các hành động chống độc tài trên khắp thế giới là: hãy sử dụng những tự do bạn có khi còn có chúng, và hãy chuẩn bị cho những thất bại. Làm những gì bạn có thể trong không gian bạn có, và có thể những không gian đó sẽ rộng hơn khi nhiều người cùng tham gia. Hành động tập thể và đoàn kết là chìa khóa để bạn cảm thấy có thể tiếp tục và nỗ lực của mình có ý nghĩa lớn hơn.
Navalny đã trải qua rất nhiều trước khi bị đưa vào tù năm 2021. Ông đã bị đầu độc “cảnh cáo” khi ở tù trong các cuộc biểu tình chống chính phủ năm 2019, đã ở tù và trại cải tạo hơn 3 tháng tổng cộng trong các năm 2017-2018 với các cáo buộc tài chính bịa đặt. Ông và các cộng sự liên tục bị nhắm mục tiêu và bắt giữ, và quỹ của ông bị gán là tổ chức cực đoan và chịu ảnh hưởng nước ngoài.
Nhật ký tù của ông cho thấy sự kiên cường có thể có khi một người có nghị lực, nhưng cũng có hy vọng – hy vọng rằng nỗ lực của mình sẽ tạo ra sự khác biệt, và niềm tin rằng điều đó có thể. “Tôi đang cố gắng làm mọi thứ có thể từ đây để chấm dứt chủ nghĩa độc tài (hoặc, khiêm tốn hơn, góp phần vào việc chấm dứt nó),” ông viết từ trong tù tháng 3/2022, khi đất nước ông xâm lược Ukraine và bạo lực, tham nhũng của chế độ trộm cắp Putin lên đến đỉnh điểm.
“Mỗi ngày, tôi đều nghĩ về cách hành động hiệu quả hơn, lời khuyên xây dựng nào cho các đồng nghiệp còn tự do, đâu là điểm yếu lớn nhất của chế độ”, ông viết trong một đoạn nhật ký. Khi ngày càng nhiều người bị bịt miệng và biến mất ở Mỹ, việc hành động và phát ngôn chiến lược sẽ càng quan trọng hơn.
Ông chưa bao giờ đánh giá thấp Putin – nhật ký tù của ông nhấn mạnh sự lâu dài và bền bỉ của các chế độ như vậy – nhưng ông cũng chưa bao giờ đánh giá thấp hoặc xem thường người Nga, và ông đã làm việc với nhiều người trẻ đại diện cho tương lai.
Một cuộc khảo sát của Levada tháng 2/2021, ngay sau khi Navalny bị bắt, cho thấy tỷ lệ ủng hộ Putin không thay đổi – ngoại trừ nhóm tuổi 18-24: 48% trong số họ cho rằng đất nước đang đi sai hướng.
“Chúng ta có rất nhiều người, chắc chắn nhiều hơn các thẩm phán tham nhũng, những kẻ tuyên truyền dối trá và bọn lừa đảo Điện Kremlin”, Navalny viết tháng 1/2023. “Tôi sẽ không giao đất nước mình cho họ, và tôi tin rằng bóng tối cuối cùng sẽ phải nhường chỗ. Nhưng khi nó còn tồn tại, tôi sẽ làm tất cả những gì có thể, cố gắng làm điều đúng đắn, và kêu gọi mọi người đừng từ bỏ hy vọng. Nước Nga sẽ hạnh phúc!”
Chúng ta ở Mỹ có một cơ hội để đáp lại lời kêu gọi hành động mà, để hiệu quả nhất, phải xuất phát từ bên trong. Khi chúng ta suy nghĩ về lý do tại sao mình phản kháng, hướng đi, phương pháp và trọng tâm của sự phản kháng sẽ trở nên rõ ràng hơn. Cứu đất nước khỏi Donald Trump – Elon Musk sẽ đòi hỏi sự huy động và hành động tập thể, nhưng cách chúng ta phản kháng sẽ mang tính cá nhân và phù hợp với quy tắc đạo đức, tính cách của mỗi người.
Một mục tiêu có thể dẫn dắt và đoàn kết chúng ta rằng: không tự nguyện đầu hàng, chiến đấu để không bỏ đi tương lai của chính mình và của con cháu chúng ta.
___________________
Tham khảo:
https://lucid.substack.com/p/why-we-resist
Nguồn: vietnamthoibao.org
