Trong một thể chế như vậy sẽ có thể có rất nhiều chính đảng, nhưng do thể thức bầu cử – đại đa số dân biểu được bầu theo thể thức đơn danh một vòng – ở cấp trung ương sẽ chỉ có vài đảng lớn. Ở mỗi địa phương cũng sẽ chỉ có một số đảng địa phương giới hạn bên cạnh các đảng có tầm vóc quốc gia.
Mọi chế độ dân chủ đích thực đều phải trân trọng sinh hoạt chính đảng. Không thể có sinh hoạt chính trị đứng đắn nếu không có chính đảng. Trong hoàn cảnh nước ta, sau bao năm dài dưới các chế độ độc tài trong đó mọi sinh hoạt chính trị bị đàn áp, các chính đảng không những cần thiết mà còn cần được khai sinh, khuyến khích và nuôi dưỡng. Các chính đảng là yếu tố không thể thiếu cho đất nước, và vì thế quốc gia không những không được cấm cản mà còn phải yểm trợ sinh hoạt chính đảng.
Các chính đảng phải tự tài trợ trước hết bằng đóng góp của đảng viên và cảm tình viên, nhưng các đảng có tầm vóc sẽ được ngân sách tài trợ. Bù lại, mọi phương thức kinh tài khác kể cả việc nhận ủng hộ tài chánh của các công ty, xí nghiệp sẽ bị chế tài nghiêm khắc theo luật pháp. Một tỷ lệ khoảng 1% ngân sách quốc gia sẽ được dành cho việc tài trợ các chính đảng ở cấp trung ương và một tỷ lệ tương đương ở cấp ngân sách vùng. Nguồn tài trợ, tại trung ương cũng như tại địa phương, chia làm hai phần : một phần chia cho các chính đảng theo số dân biểu hoặc nghị viên ; một phần chia theo tổng số phiếu của mỗi chính đảng. Để tránh tình trạng lạm phát chính đảng, cần ấn định một tầm vóc tối thiểu – dựa theo số dân biểu, nghị viên hay số phiếu được bầu – để được hưởng trợ cấp. Chi phí chính đảng này dĩ nhiên là lớn, nhiều người có thể nghĩ là quá lớn, nhưng sẽ tránh cho chúng ta những thiệt hại còn nặng nề hơn gấp nhiều lần khi các chính đảng, vì không được tài trợ, trở thành con tin của những thế lực tài phiệt hay khi họ phải kiếm tài nguyên bằng những biện pháp bất chính. Một khi cộng đồng quốc gia đã tài trợ cho các chính đảng thì bù lại cộng đồng quốc gia cũng có quyền đòi hỏi nơi các chính đảng một sự trong sạch tuyệt đối. Sinh hoạt chính trị sẽ được kính trọng và dân chủ cũng vì thế mà lành mạnh hơn.
Trích : Khai sáng kỷ nguyên thứ hai (Chương VI: Thể chế và hiến pháp nào cho Việt Nam?, Mục 2: Chế độ chính trị, Khoản 2.3: Các chính đảng : một thành tố khắng khít của chính quyền)
Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên – THDCĐN
(Rally for Democracy and Pluralism – RDP)
Các ngôn ngữ khác
- Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai (tiếng Trung Hoa : 第二纪元的启蒙书)
- Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai (tiếng Anh : Open the Second Era)
Mua sách trên Amazon:
- Tại Mỹ (12 USD) : amazon.com
- Tại Pháp (11,69 €) : amazon.fr
- Tại Anh (7,94£) : amazon.co.uk
Tại Đức (11,85 €) : amazon.de
