Paris 2024, thành phố của tình yêu và nghệ thuật (Nguyễn Văn Huy)

Thế
Vận Hội Paris 2024 vừa được khai mạc chiều ngày Thứ sáu 26/07/2024
trong niềm vui và hoành tráng, chính thức mở màn cho hơn 2 tuần tranh
tài hấp dẫn của sự kiện thể thao lớn nhất thế giới.

Đây
là lễ khai mạc Thế vận hội lần đầu tiên không đóng khung trong sân vận
động, mà được trải dài trên dòng sông Seine – giữa thủ đô nước Pháp –
nhằm giới thiệu tới khán giả quốc tế về con người và lịch sử nước Pháp.

Lễ
khai mạc, kéo dài trong 4 giờ dưới cơn mưa tầm tã, bắt đầu bằng video
trình chiếu màn rước đuốc của cựu danh thủ bóng đá người Pháp Zinedine
Zidane.

Ngọn
đuốc được lấy từ sân vận động Stade de France, đi từ các đường hầm
thoát nước và metro dưới lòng Thành phố Paris rồi lên mặt đất với các
danh lam và kiến trúc lịch sử nổi tiếng dọc sông Seine của thủ đô Paris
để đến Quảng trường Trocadero, nơi Tổng thống Emmanuel Macron cùng hơn
160 nguyên thủ quốc gia và quan chức cấp cao của nhiều nước trên thế
giới có mặt để chứng kiến lễ khai mạc. Nhiều khán đài được dựng lên dọc
hai bên bờ sông cho 220.000 khách mời và khán giả đến tham dự.

Trên
cây cầu bắc qua sông Seine, một làn khói khổng lồ với ba màu lam, trắng
và đỏ, tượng trưng cho lá cờ Pháp được phun bay lên cao, như lời chào
của nước chủ nhà với thế giới, cũng là phần mở màn cho cuộc diễu hành
của 85 tàu thuyền lớn nhỏ, chở 7.000/10.500 lực sĩ thuộc các đoàn thể
thao của 205 quốc gia và vùng lãnh thổ đến tham dự Thế vận hội.

Suốt
dọc 6 km hai bên bờ sông, tàu chở các đoàn lực sĩ đã lần đi qua những
địa danh mang tính biểu tượng của nước Pháp – xen kẻ những màn trình
diễn văn nghệ và nhảy múa độc đáo của những nghệ sĩ quốc tế và Pháp –
như cầu Austerlitz, cầu Alexandre III, Pont des Arts, nhà thờ Đức Bà,
bảo tàng Louvre, tháp Eiffel cùng một số địa điểm thi đấu như Esplanade
des Invalides, Grand Palais… để đến điểm kết thúc là quảng trường
Trocadero cạnh tháp Eiffel, nơi diễn ra các nghi thức chính của lễ khai
mạc.

Đoàn thể thao Việt Nam diễu hành ở phần áp cuối (nhóm V) với 10 thành viên, trong đó có 6 vận động viên gồm : Nguyễn
Thùy Linh, Lê Đức Phát (cầu lông), Phạm Thị Huệ (rowing), Nguyễn Thị
Thật (xe đạp), Lê Quốc Phong, Đỗ Thị Ánh Nguyệt (bắn cung).

paris1

Hình ảnh của đoàn thể thao Việt Nam tại lễ khai mạc Olympic Paris 2024, tay vợt Lê Đức Phát là người cầm cờ – Ảnh : AFP

Đoàn thể thao Pháp, chủ nhà của Olympic năm nay, xuất hiện cuối cùng.

Sau
khi cờ Olympic được kéo lên tung bay dưới bóng tháp Eiffel, Chủ tịch Ủy
ban Olympic Quốc tế (IOC) Thomas Bach cùng Tổng thống Emmanuel Macron
đã tuyên bố khai mạc Olympic Paris 2024 lần thứ 33.

Sau
đó là màn rước đuốc đầy bất ngờ của nước chủ nhà với những lực sĩ Pháp
và quốc tế từng đoạt huy chương vàng Olympic. Hai lực sĩ cùng châm lửa
ngọn đuốc thiêng Olympic được thắp sáng trên khinh khí cầu bay lên cao
thắp sáng bầu trời Paris, thay vì đài đuốc như truyền thống.

paris2

Ngọn đuốc thiêng Olympic được thắp sáng trên khinh khí cầu bay lên cao thắp sáng bầu trời Paris

Lễ
khai mạc kết thúc trong sự xúc động với ca khúc “Hymn to Love” do nữ
danh ca Celine Dion (người Canada) hát trên tầng 1 của Tháp Eiffel. Đây
là buổi biểu diễn đầu tiên của cô sau bốn năm trị bệnh, thu hút sự cổ vũ
nồng nhiệt từ đám đông khán giả.

Đây
là Thế vận hội đầu tiên có số lượng vận động viên nam và nữ gần bằng
nhau, một bước tiến mới kể từ khi 22 vận động viên nữ đầu tiên được tham
gia thi đấu tại Olympic cách đây 124 năm.

Paris hy vọng Thế vận hội Paris 2024 truyền tải thông điệp đến thế hệ trẻ về việc nâng cao ý thức hơn trong bảo vệ môi trường. Pháp
hướng tới một thế vận hội ít ô nhiễm và bền vững. Đáng chú ý, các điểm
tổ chức thi đấu thể thao của Thế vận hội năm nay chỉ là tạm thời vì
Paris không muốn lặp lại sai lầm của các thành phố từng đăng cai Olympic
trước đây, tập trung vào việc xây dựng các sân vận động mới nhưng không
được sử dụng về sau.

Nguyễn Văn Huy

—————————–

Nhân dịp này, chúng tôi giới thiệu với độc giả loạt bài viết về Paris để cùng chia sẻ.

Paris trong ký ức của người Việt Nam

Paris
là thành phố huyền thoại mà nhiều người Việt trong và ngoài nước từ lâu
ao ước được “đến thăm một lần rồi chết”. Những người yêu văn hóa mến
nghệ thuật muốn đến Paris thăm những di tích văn hóa nổi tiếng từ thời
hoàng kim và những bảo tàng lưu giữ những tác phẩm nghệ thuật từ thời cổ
đại đến hiện nay. Phái nữ muốn giữ gìn nét đẹp trời cho đều muốn đến
thiên đàng của thời trang, mỹ phẩm để chọn lựa và ngắm nhìn tận mắt
những báu vật giữ gìn sắc đẹp của trần gian ; những người yêu nhau tìm
đến Paris để đặt chân trên những con đường đã nẩy sinh những cuộc tình.
Paris còn là nguồn cảm hứng của rất nhiều nhà cách mạng lớn… Loạt bài
này sẽ lần lượt giới thiệu thành phố Paris dưới từng góc cạnh độc đáo để
mọi người cùng tìm đến khám phá.

paris3

Paris là thành phố huyền thoại mà nhiều người Việt trong và ngoài nước từ lâu ao ước được “đến thăm một lần rồi chết”.

1. Tổng quan về nước Pháp

Nước
Pháp ngày nay có lẽ không còn xa lạ gì đối với người Việt. Gần một trăm
năm khống chế toàn cõi Việt Nam, người Pháp đã để lại nhiều dấu ấn
trong lòng và trong cách sống của người Việt. Bảy mươi năm đã trôi qua
đi kể từ sau cuộc chiến giành độc lập của người Việt năm 1954, quan hệ
Pháp-Việt đã bình thường trở lại. Người Pháp đã biết thua và người Việt
cũng không phủ nhận di sản văn hóa do Pháp để lại. Hiện nay nguyện vọng
của nhiều người Pháp đã từng biết Việt Nam là được nhìn lại đất nước này
trước khi giã từ cuộc sống, họ quí mến Việt Nam như chính một phần thân
thể của họ. Nhiều người, vì tuổi già sức yếu không thể đi xa, đã nhờ
con cái đến thăm viếng Việt Nam khi về đem theo vài tấm hình chụp lại
mảnh đất, khu phố hay căn nhà cũ để nhớ lại một thời đã sinh ra và lớn
lên trên đất nước này. Có thể lúc ban đầu những “thực dân” này đã đến
Việt Nam với tham vọng thống trị và khai thác thuộc địa nhưng với thời
gian và trước sự hiền hòa và hiếu khách của người Việt, quan hệ thống
trị – bị trị trở thành quan hệ tình cảm, quyến luyến. Đó là tâm trạng
của những người đã một thời gắn bó với chế độ “thực dân”.

Còn
tuổi trẻ Pháp ngày nay như thế nào ? Đó là một tuổi trẻ đầy may mắn,
không hề biết đến chiến tranh và cũng không va chạm với sự nghèo khó, họ
sống trong tiện nghi, tự do và hạnh phúc. Từ giữa cuối thế kỷ 20 đến
nay, các chính quyền và dân chúng Pháp dồn mọi nổ lực biến nước Pháp
thành mảnh đất của tình yêu và quyền con người.

Pháp
ngày nay là một trong bảy quốc gia giàu nhất thế giới, thường được biết
dưới tên nhóm G7. Pháp đứng vào hàng thứ tư về sức mạnh nguyên tử, sau
Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc, và thứ 7 về sự giàu có (2.854 tỷ USD/2023).
Lợi tức bình quân đầu người năm 2022 : 40.886 USD, hạng thứ 23 theo
World Bank (Việt Nam : 4.164 USD, hạng 120).

Năm
2023, dân số nước Pháp là 68,4 triệu người. Chỉ số sinh sản : 1,68/phụ
nữ ; tuổi thọ trung bình nam/nữ : 80/85,7 tuổi. Tỷ lệ tăng trưởng kinh
tế : 0,9%, tỷ lệ lạm phát : 4,9%, thất nghiệp : 7,3%%.

Hệ
thống giao thông của Pháp trên đất liền, trên mặt nước và trên không
được xem là hoàn hảo nhất thế giới, không một nơi nào trên đất Pháp
không có một trục giao thông đầy đủ tiện nghi và an toàn đi ngang qua.

Về
địa lý, Pháp là một quốc gia lục địa nằm ở phía Tây Châu Âu, tương đối
lớn. Diện tích tổng cộng là 549.000 km2, trong đó 543.965 km2 ở chính
quốc (với 3.100 cây số bờ biển và trên 3.000 cây số biên giới đất liền)
và hơn 5.000 km2 ở hải ngoại. Tại chính quốc, nếu nối liền các đường
thẳng từ các điểm xa nhất vào nhau, nước Pháp có hình lục giác
(hexagone) ; do đó trong cách nói thân mật người Pháp thường dùng chữ
“Hexagone” để chỉ “nước Pháp”. Đồng bằng và núi non tại chính quốc được
phân bố khá đồng đều, khí hậu ôn đới, bốn mùa rõ ràng, nhưng phía Bắc
lạnh hơn phía Nam và phía Tây mưa mù hơn phía Đông ; phía Đông có nhiều
núi non, phía Tây có nhiều đồng bằng và bờ biển. Lãnh thổ hải ngoại phần
lớn là các hải đảo trên các đại dương, khí hậu nhiệt đới.

Mật
độ trung bình 105,8 người trên một cây số vuông. Số người làm việc
chiếm 68% tổng dân số (2022), trong đó 4,5% trong nông nghiệp, 26,5%
trong kỹ nghệ và xây dựng và 69% trong các lãnh vực dịch vụ và hành
chánh. Trình độ dân trí cao : 90% dân số có trình độ trung học và 50%
trình độ đại học. Ngôn ngữ chính là tiếng Pháp (langue française), nhưng
tại mỗi vùng dân chúng có quyền sử dụng tiếng địa phương như tiếng
Breton, Alsacien, Basque, Catalan, Corse, Flamand, Occitan, Créole,
Kanak…

Về
hành chánh, nước Pháp có hai lãnh thổ : chính quốc (métropolitaine hay
hexagone) và hải ngoại (outre-mer). Năm 2024, nước Pháp được chia thành
14 vùng (région) : 12 tại chính quốc (métropole) và 2 tại hải ngoại
(outre-mer) ; 93 tỉnh (département) : 91 tại chính quốc và 2 tại hải
ngoại ; 34 934 đơn vị hành chánh địa phương (thành phố, thị xã, quận,
huyện, làng) trong đó 34 805 tại chính quốc và 129 tại hải ngoại. Ngoài
ra Pháp cũng dành cho một số đơn vị hành chánh được hưởng qui chế đặc
biệt, như qui chế đơn vị hành chánh duy nhất cho đảo Corse, Guyane,
Martinique và Mayotte ; qui chế riêng biệt cho Thành phố Paris và Lyon ;
qui chế đảo hải ngoại : Polynésie thuộc Pháp (Tahiti), Saint
Barthelémy, Saint Martin, Saint Pierre et Miquelon, Wallis et Futuna ;
sau cùng là qui chế “tự trị” (sui generis) dành cho vùng Alsace,
Nouvelle Calédonie và hai vùng Bắc cực và Nam cực thuộc Pháp.

Về
chính trị, Pháp là một quốc gia dân chủ theo chế độ cộng hòa (hiện nay
là nền đệ ngủ cộng hòa), tổng thống chế, trung ương tập quyền, dân chủ
nghị trường. Tổng thống, các dân biểu quốc hội trung ương và nghị viên
các vùng và tỉnh, 34 934 chủ tịch cơ quan hành chánh địa phương
(mairies) được bầu theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu, hai vòng. Đại
biểu dân cử vào Quốc hội Liên Hiệp Châu Âu được bầu theo tỷ lệ một vòng.
Mỗi tỉnh có một tỉnh trưởng (préfet) do tổng thống chỉ định, chịu trách
nhiệm về các vấn đề an ninh, quốc phòng và môi sinh. Thủ tướng, do tổng
thống chỉ định, là thủ lãnh của liên minh chính trị có đa số phiếu sau
cuộc bầu cử quốc hội để điều hành chính phủ. Sinh hoạt chính trị tập
trung vào hai liên minh : tả phái (đảng xã hội, cộng sản, môi sinh và
cực tả) và hữu phái (cộng hòa, dân chủ, cực hữu, bảo hoàng và thiên chúa
giáo), ngoài ra còn có nhiều đảng phái nhỏ chỉ có tiếng nói ở địa
phương như nhóm săn bắn và câu cá, các phong trào kanak tự trị ở
Nouvelle Calédonie, créole ở Antilles, v.v… Chính quyền trung ương tài
trợ mọi chi phí điều hành và quản trị hành chánh ở các lãnh thổ hải
ngoại.

Hiện
nay Pháp đã cùng 24/27 quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu (443 triệu
dân và 4,2 triệu km2) xóa bỏ lằn ranh ngăn cách giữa các quốc gia để
thành lập Liên Hiệp Châu Âu từ 1990 để chuẩn bị thống nhất về mặt chính
trị vào đầu thế kỷ 21. Liên Hiệp Châu Âu hiện nay có 27 thành viên : 6
năm 1958 (Pháp, Đức, Bỉ, Hòa Lan, Luxemburg, Ý) , 2 en 1973 (Danmark,
Ireland), 1 năm 1981 (Hy Lạp), 2 năm 1986 (Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha), 3
năm 1995 (Áo, Finland và Sweden), 10 năm 2004 (Cyprus, Estonia, Latvia,
Lithuania, Poland, Hungary, Czech Republic, Slovakia, Slovenia, Malta),
2 năm 2007 (Bulgary và Romania), 1 năm 2013 (Croatia). Vương quốc Anh
gia nhập Liên Âu năm 1973 nhưng đã làm một cuộc trưng cầu dân ý ra khỏi
Liên Âu năm 2016 và chính thức rút tên năm 2020.

Tuổi
trẻ Pháp cũng đang biến thể để trở thành công dân Châu Âu và thế giới,
và có mặt trong hầu hết các tổ chức thiện nguyện nhân đạo quốc tế.

Đồng
Euro là đồng tiền lưu hành song phương với đồng Franc từ đầu năm 1999
đến cuối tháng 6/2002. Từ ngày 1/7/2002, Euro (EUR) là đồng tiền chính
thức của và 19 nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu (một đồng Euro bằng 1,1
USD). Sản phẩm của Pháp, đặc biệt là mỹ phẩm, áo quần thời trang,
fromage và rượu ngon, rất được ưa chuộng trên các thị trường lớn quốc
tế. Kỹ thuật cao cấp (hi-tech) của Pháp cũng rất đáng kể : xe lửa tốc
hành (TGV-Train à grande vitesse, có thể chạy đến 500 cây số/giờ, rút
ngắn khoảng cách giữa các thành phố lớn tại Tây Âu), xe điện ngầm
(métro), máy bay Airbus, hỏa tiễn Ariane, dụng cụ truyền tin, v.v. được
thán phục tại khắp nơi.

Pháp
là một cường quốc quân sự trung bình nhưng được trang bị đủ loại vũ khí
chiến lược của một đại cường quốc quân sự, có thể gọi là một đại cường
quốc quân sự bonsai, bao gồm đủ loại vũ khí từ máy bay 5G đến tàu ngầm
nguyên tử.

Nhưng
sự giàu có của nước Pháp không chỉ ở vật chất và những con số, di sản
văn hóa và tinh thần tích lũy từ nhiều ngàn năm đã biến nước Pháp thành
nơi hành hương của những người yêu mến văn học, nghệ thuật và kiến trúc.
Pháp là trung tâm văn hóa, du lịch và ẩm thực lớn nhất thế giới. Năm
2023 Pháp đã đón 98 triệu khách du lịch từ khắp nơi đến hội thảo, thăm
viếng và nghỉ hè tại các thành phố di tích văn hóa, ba vùng biển
(Manche, Atlantic và Mediterranean) và các vùng núi non đẹp nhất Châu Âu
(Vosges, Massif Central, Jura, Alpes, Pyrenees). Nhừng con đường chế
biến rượu nổi tiếng của Pháp thu hút hàng chục triệu du khách từ khắp
nơi trên thế giới, đông nhất là Myc và và quốc gia Đông Á : Alsace,
Champagne, Bourgogne, Val de Loire, Côtes du Rhône, Beaujolais,
Bordeaux, Languedoc-Roussillon, Corse. Miền Nam nước Pháp (Côte d’Azur)
là nơi mỗi năm các thiếu nữ từ khắp Châu Âu đến khoe sắc đẹp trời cho
trên những bãi biển tràn đầy nắng ấm.

Như
mọi dân tộc có nền văn minh sáng chói, người Pháp đã biết tận dụng vị
trí địa lý tự nhiên của mình để di chuyển, giao dịch, thám hiểm và chinh
phục thế giới. Pháp có năm con sông dài (Seine : 776 km, Loire : 1.020
km, Garonne : 575 km, Rhône : 872 km và Rhin : 1.320 km, trong đó 700 km
tại Pháp) và ba biển lớn (Manche, Atlantique và Méditerrannée). Vị trí
này rất là hiếm có, những nền văn minh xưa lớn nhất của thế giới thường
chỉ nhờ một vài con sông hay một vùng biển (vùng Mésopotamie chỉ có hai
con sông Tigre và Euphrate, Ai Cập có sông Nil, Hy Lạp chỉ có một biển
Egée, La Mã có biển Méditerrannée, Ấn Độ có sông Gange, Trung Hoa có
sông Dương Tử và Hoàng Hà, cả Trung Âu chỉ có một dòng sông Danube) mà
đã để lại cho đời sau biết bao kinh ngạc.

Thêm
vào đó, nhờ chiếm giữ một vị trí trung tâm, Pháp còn là ngã tư của
những giao lưu nhân chủng, tư tưởng, văn hóa và nghệ thuật của Châu Âu,
từ Nam lên Bắc và từ Đông sang Tây, đó là chưa kể những giao lưu văn hóa
giữa Nam và Bắc bán cầu, giữa văn hóa Đông phương và Tây phương. Từ
thời tiền sử đến nay không nơi nào trên đất Pháp không lưu lại vết tích
một nền văn minh lâu đời hay một sinh hoạt văn hóa rực rỡ. Di sản văn
hóa của Pháp chính vì thế, nếu không cho là quá đáng, là văn hóa chung
của cả nhân loại.

Mỗi
vùng và mỗi tỉnh, ở chính quốc hay hải ngoại, đều nổi tiếng về một di
sản văn hóa, một đặc sản địa phương hay một thắng cảnh nào đó. Chính
quyền và dân chúng, ngoài những sinh hoạt chuyên nghiệp thường nhật, tập
trung cố gắng để thăng hoa những ưu điểm văn hóa và du lịch của địa
phương mình thành một sinh hoạt liên tục trong suốt năm để tạo công ăn
việc làm cho các cộng đồng sinh cư trung khu vực. Mỗi địa phương tự tổ
chức những sinh hoạt dành riêng cho mùa hè và những sinh hoạt dành riêng
cho mùa đông, do đó nước Pháp lúc nào cũng tấp nập du khách.

Năm 2014, nước Pháp chính quốc được chia lại thành 13 vùng, chúng ta lần lượt khám phá theo kim đồng hồ.

paris4

Năm 2014, nước Pháp chính quốc được chia lại thành 13 vùng

1. Vùng Hauts de France bao gồm hai địa danh Nord-Pas de Calais và Picardie.

Nord-Pas
de Calais nổi tiếng với bãi biển Dunkerque, nơi quân đội Pháp thua trận
chạy ra biển tìm đường sang Anh và những lô cốt kiên cố do Đức xây
trong hai thế chiến đọc bờ biển, ngư cảng Boulogne sur Mer cung cấp đồ
biển cho Paris và phụ cận, đường hầm dưới biển Manche. Thành phố
Villeneuve d’Ascq nổi tiếng về nghề làm thủy tinh cao cấp và bảo tàng
viện nghệ thuật tân thời.

Picardie
được biết đến với những di tích gallo-romain quanh thành phố Amiens,
nghĩa trang quân đội dọc sông Somme, các loại đường củ cải, vựa lúa thứ
hai của Pháp, và là trung tâm sản xuất các loại kem sữa của Pháp quanh
thành phố Beauvais.

2. Vùng Grand Est bao gồm ba địa danh nổi tiếng Lorraine, Alsace và Champagne-Ardenne.

Lorraine
nổi tiếng với các di tích chiến tranh với Đức, nhất là tại Verdun nơi
hài cốt của gần 500.000 chiến sĩ vô danh hai bên được chôn và trưng bày
trong những tòa nhà bằng kiếng đồ sộ. Hai thành phố Metz và Nancy còn
lưu lại di tích kiến trúc của Đức. Ngoài ra Lorraine còn lưu lại vết
tích các mỏ than đá, nghề dệt cổ truyền, làm kẹo mật ong và bánh thịt
heo nướng một thời đã làm vinh quang nước Pháp.

Alsace
bị Đức sát nhập nhiều lần, nổi tiếng với ngôn ngữ nửa Đức nửa Pháp và
nghề làm rượu nho trắng dọc sông Rhin dùng để ăn kèm với đồ biển và món
choucroute thịt heo. Colmar và Montbéliard là “thánh địa” sản xuất xe
hơi hiệu Peugeot của Pháp với một xa lộ miễn phí do hãng Peugeot tài
trợ. Nhà thờ gothic Strasbourg nổi tiếng với các mũi nhọn bằng đá đỏ và
tổ cò trên các ống khói.

Champagne-Ardenne
được cả thế giới biết đến với rượu Champagne và di tích chiến tranh hồi
đệ nhất và đệ nhị thế chiến. Nhà thờ Reims là di tích duy nhất còn sót
lại sau các cuội dội bom của quân đội đồng minh trong đệ nhị thế chiến.
Thành phố Troyes là trung tâm sản xuất các loại áo quần thời trang cho
cả nước Pháp và thế giới.

3. Vùng Bourgogne Franche-Comté bao gồm hai lãnh địa Franche Comté và Bourgogne.

Franche
Comté là nhượng địa cũ của Tây Ban Nha, nổi tiếng với nghề sản xuất
đồng hồ, súc xích thịt heo và fromage mặn cứng Comté, thắng cảnh thần
tiên vào mùa thu và là nơi lạnh nhất nước Pháp. Cảnh vật nơi đây gợi lại
phong cảnh thiên nhiên của thành phố Đà Lạt.

Vùng
Bourgogne là lãnh địa của các quận công từ thế kỷ 9 đến 15, nổi tiếng
với nghề sản xuất rượu nho Bourgogne, fromage bò, moutarde và nghề nuôi
gà thịt. Các đồng lúa mì và cây moutarde từ mùa xuân đến mùa thu vẽ ra
nhiều một bức tranh đầy màu sắc mang vóc dáng Van Gogh. Khu rừng Morvan
được biết đến với những loài thú hoang hiếm được bảo vệ.

– Vùng Auvergne Rhône-Alpes bao gồm hai địa danh cũ Auvergne và Rhône Alpes.

Auvergne
giống miền Trung của Việt Nam, nghĩa là nghèo hơn những nơi khác nhưng
là nơi sinh trưởng của những nhân vật chính trị và quân sự nổi tiếng của
Pháp. Đây là nơi sản xuất các loại xúc xích ngon nhất thế giới. Trụ sở
hãng võ xe Michelin đặt ở Clermont-Ferrand với hằng trăm dãy nhà bằng
gạch đen đủi dành cho công nhân. Cảnh trí nơi đây rất đẹp, các đồi cỏ
chạy dài trên những núi đồi bao quanh mõm núi lửa Puy de Dôme đã ngừng
hoạt động từ vài trăm năm nay.

Rhône
Alpes là nơi du khách đến nghỉ đông và trượt tuyết. Những ngôi nhà miền
núi (châlets) đầy đủ tiện nghi và ấm cúng được dựng tại khắp các thành
phố lớn như tại Chambéry, Annecy, v.v… Mùa xuân và mùa hè cây cỏ khoe
màu rực rỡ trên các triền núi và thung lũng sâu thẳm dành Chi Phương
những du khách thích đi bộ để khám phá. Vào thu, cảnh rừng núi Alpes rất
đẹp, các màu đỏ vàng của lá rừng làm tăng sự lộng lẫy của thiên nhiên
hùng vĩ. Thành phố Thonon les Bains là nơi sản xuất nước Evian, đây là
nơi các nhà văn nhà thơ tìm sự thanh tịnh để sáng tác và cũng là nơi để
những người có tiền đến tiêu xài trong các sòng bạc bên hồ Léman. Thành
phố Lyon là nơi chuyển tiếp giữa Bắc và Nam với nhiều di tích lịch sử
dọc theo sông Rhône. Thành phố Saint Etienne nổi tiếng với nghề sản xuất
vũ khí cổ truyền.

Limousin
được biết đến với nghề nuôi bò thịt. Thành phố Limoges nghề sản xuất đồ
sành sứ đẹp nhất nước Pháp. Khung cảnh thiên nhiên rất ngoạn mục với
núi đồi và sông ngòi đan xen phức tạp, thích hợp cho những cuộc du ngoạn
sơn dã.


Vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur là nơi các tài tử giai nhân đến nghỉ
ngơi và chơi du thuyền, hàng năm hàng chục triệu người đến đây nghỉ hè.
Thành phố Cannes tổ chức Liên Hoan Phim hàng năm. Những bãi biển Saint
Tropez, Saint Maxime dành riêng cho giới đại gia quốc tế và giới nghệ sĩ
nổi tiếng đến ở, đây cũng là nơi để những mỹ nữ có thân hình kiều diễm,
thích khoe ngực trần khi tăm biển. Tiểu vương quốc Monaco và Nice là
hai sòng bạc lớn nhất Địa Trung Hải. Toulon là quân cảng lớn nhất nước
Pháp, nơi xuất phát các loại tàu chiến hiện đại nhất. Thành phố
Marseille là thương cảng lớn nhất của Pháp, có rất nhiều di tích thời La
Mã. Vào dịp hè, các thành phố Nîmes thường tổ chức các trận đấu bò,
thành phố Arles và Orange tổ chức ca nhạc kịch trong các khu di tích La
Mã, thành phố Avignon tổ chức các buổi văn nghệ bên cạnh cây cầu cùng
tên nổi tiếng. Đó là chưa kể các trại chăn nuôi ngựa và bò đấu trên
những vùng sình lầy rộng lớn ở Camargue.


Đảo Corse, còn gọi là Đảo của Sắc Đẹp (Ile de la Beauté), được chia làm
hai vùng Nam và Bắc. Thắng cảnh tại đây rất đẹp với những bãi biển nhỏ,
đôi lúc chỉ dành cho hai người những giây phút không bao giờ quên.
Nhưng gần đây phong trào đòi độc lập lên cao nên tình hình an ninh có
phần lơ đễnh.

paris4

Năm 2014, nước Pháp chính quốc được chia lại thành 13 vùng

1. Vùng Hauts de France bao gồm hai địa danh Nord-Pas de Calais và Picardie.

Nord-Pas
de Calais nổi tiếng với bãi biển Dunkerque, nơi quân đội Pháp thua trận
chạy ra biển tìm đường sang Anh và những lô cốt kiên cố do Đức xây
trong hai thế chiến đọc bờ biển, ngư cảng Boulogne sur Mer cung cấp đồ
biển cho Paris và phụ cận, đường hầm dưới biển Manche. Thành phố
Villeneuve d’Ascq nổi tiếng về nghề làm thủy tinh cao cấp và bảo tàng
viện nghệ thuật tân thời.

Picardie
được biết đến với những di tích gallo-romain quanh thành phố Amiens,
nghĩa trang quân đội dọc sông Somme, các loại đường củ cải, vựa lúa thứ
hai của Pháp, và là trung tâm sản xuất các loại kem sữa của Pháp quanh
thành phố Beauvais.

2. Vùng Grand Est bao gồm ba địa danh nổi tiếng Lorraine, Alsace và Champagne-Ardenne.

Lorraine
nổi tiếng với các di tích chiến tranh với Đức, nhất là tại Verdun nơi
hài cốt của gần 500.000 chiến sĩ vô danh hai bên được chôn và trưng bày
trong những tòa nhà bằng kiếng đồ sộ. Hai thành phố Metz và Nancy còn
lưu lại di tích kiến trúc của Đức. Ngoài ra Lorraine còn lưu lại vết
tích các mỏ than đá, nghề dệt cổ truyền, làm kẹo mật ong và bánh thịt
heo nướng một thời đã làm vinh quang nước Pháp.

Alsace
bị Đức sát nhập nhiều lần, nổi tiếng với ngôn ngữ nửa Đức nửa Pháp và
nghề làm rượu nho trắng dọc sông Rhin dùng để ăn kèm với đồ biển và món
choucroute thịt heo. Colmar và Montbéliard là “thánh địa” sản xuất xe
hơi hiệu Peugeot của Pháp với một xa lộ miễn phí do hãng Peugeot tài
trợ. Nhà thờ gothic Strasbourg nổi tiếng với các mũi nhọn bằng đá đỏ và
tổ cò trên các ống khói.

Champagne-Ardenne
được cả thế giới biết đến với rượu Champagne và di tích chiến tranh hồi
đệ nhất và đệ nhị thế chiến. Nhà thờ Reims là di tích duy nhất còn sót
lại sau các cuội dội bom của quân đội đồng minh trong đệ nhị thế chiến.
Thành phố Troyes là trung tâm sản xuất các loại áo quần thời trang cho
cả nước Pháp và thế giới.

3. Vùng Bourgogne Franche-Comté bao gồm hai lãnh địa Franche Comté và Bourgogne.

Franche
Comté là nhượng địa cũ của Tây Ban Nha, nổi tiếng với nghề sản xuất
đồng hồ, súc xích thịt heo và fromage mặn cứng Comté, thắng cảnh thần
tiên vào mùa thu và là nơi lạnh nhất nước Pháp. Cảnh vật nơi đây gợi lại
phong cảnh thiên nhiên của thành phố Đà Lạt.

Vùng
Bourgogne là lãnh địa của các quận công từ thế kỷ 9 đến 15, nổi tiếng
với nghề sản xuất rượu nho Bourgogne, fromage bò, moutarde và nghề nuôi
gà thịt. Các đồng lúa mì và cây moutarde từ mùa xuân đến mùa thu vẽ ra
nhiều một bức tranh đầy màu sắc mang vóc dáng Van Gogh. Khu rừng Morvan
được biết đến với những loài thú hoang hiếm được bảo vệ.

– Vùng Auvergne Rhône-Alpes bao gồm hai địa danh cũ Auvergne và Rhône Alpes.

Auvergne
giống miền Trung của Việt Nam, nghĩa là nghèo hơn những nơi khác nhưng
là nơi sinh trưởng của những nhân vật chính trị và quân sự nổi tiếng của
Pháp. Đây là nơi sản xuất các loại xúc xích ngon nhất thế giới. Trụ sở
hãng võ xe Michelin đặt ở Clermont-Ferrand với hằng trăm dãy nhà bằng
gạch đen đủi dành cho công nhân. Cảnh trí nơi đây rất đẹp, các đồi cỏ
chạy dài trên những núi đồi bao quanh mõm núi lửa Puy de Dôme đã ngừng
hoạt động từ vài trăm năm nay.

Rhône
Alpes là nơi du khách đến nghỉ đông và trượt tuyết. Những ngôi nhà miền
núi (châlets) đầy đủ tiện nghi và ấm cúng được dựng tại khắp các thành
phố lớn như tại Chambéry, Annecy, v.v… Mùa xuân và mùa hè cây cỏ khoe
màu rực rỡ trên các triền núi và thung lũng sâu thẳm dành Chi Phương
những du khách thích đi bộ để khám phá. Vào thu, cảnh rừng núi Alpes rất
đẹp, các màu đỏ vàng của lá rừng làm tăng sự lộng lẫy của thiên nhiên
hùng vĩ. Thành phố Thonon les Bains là nơi sản xuất nước Evian, đây là
nơi các nhà văn nhà thơ tìm sự thanh tịnh để sáng tác và cũng là nơi để
những người có tiền đến tiêu xài trong các sòng bạc bên hồ Léman. Thành
phố Lyon là nơi chuyển tiếp giữa Bắc và Nam với nhiều di tích lịch sử
dọc theo sông Rhône. Thành phố Saint Etienne nổi tiếng với nghề sản xuất
vũ khí cổ truyền.

Limousin
được biết đến với nghề nuôi bò thịt. Thành phố Limoges nghề sản xuất đồ
sành sứ đẹp nhất nước Pháp. Khung cảnh thiên nhiên rất ngoạn mục với
núi đồi và sông ngòi đan xen phức tạp, thích hợp cho những cuộc du ngoạn
sơn dã.


Vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur là nơi các tài tử giai nhân đến nghỉ
ngơi và chơi du thuyền, hàng năm hàng chục triệu người đến đây nghỉ hè.
Thành phố Cannes tổ chức Liên Hoan Phim hàng năm. Những bãi biển Saint
Tropez, Saint Maxime dành riêng cho giới đại gia quốc tế và giới nghệ sĩ
nổi tiếng đến ở, đây cũng là nơi để những mỹ nữ có thân hình kiều diễm,
thích khoe ngực trần khi tăm biển. Tiểu vương quốc Monaco và Nice là
hai sòng bạc lớn nhất Địa Trung Hải. Toulon là quân cảng lớn nhất nước
Pháp, nơi xuất phát các loại tàu chiến hiện đại nhất. Thành phố
Marseille là thương cảng lớn nhất của Pháp, có rất nhiều di tích thời La
Mã. Vào dịp hè, các thành phố Nîmes thường tổ chức các trận đấu bò,
thành phố Arles và Orange tổ chức ca nhạc kịch trong các khu di tích La
Mã, thành phố Avignon tổ chức các buổi văn nghệ bên cạnh cây cầu cùng
tên nổi tiếng. Đó là chưa kể các trại chăn nuôi ngựa và bò đấu trên
những vùng sình lầy rộng lớn ở Camargue.


Đảo Corse, còn gọi là Đảo của Sắc Đẹp (Ile de la Beauté), được chia làm
hai vùng Nam và Bắc. Thắng cảnh tại đây rất đẹp với những bãi biển nhỏ,
đôi lúc chỉ dành cho hai người những giây phút không bao giờ quên.
Nhưng gần đây phong trào đòi độc lập lên cao nên tình hình an ninh có
phần lơ đễnh.

//www.flickr.com/photos/181610326@N07/53885353663/in/photostream/” title=”paris4″ data-flickr-embed=”true” data-mce-href=”https://www.flickr.com/photos/181610326@N07/53885353663/in/photostream/“>paris4

Những vùng sản xuất rượu nho ngon nhất nước Pháp

– Vùng Occitanie bao gồm hai vùng Languedoc-Roussillon và Midi Pyrénées cũ.

Languedoc-Roussillon
sống nhờ du khách đến tắm biển mùa hè và nổi tiếng với rượu nho hồng
(rosé) để ăn kèm với thịt đỏ và cá. Thành phố Montpellier được biết đến
với các trường đại học danh tiếng, thành phố Perpignan là nơi hàng hóa
Tây Ban Nha tràn sang với giá rẻ. Nhưng đặc biệt hơn cả các bãi biển lõa
thể dọc các bờ biển như Le Canet, Saint Cyprien, Cap d’Adge, Port
Leucate và La Grande Motte, các thiếu nữ tóc vàng mắt xanh từ Bắc Âu
xuống nghỉ hè rất đông.

Midi-Pyrénées
nổi tiếng với thành phố Toulouse, trung tâm âm nhạc và kỹ nghệ sản xuất
máy bay Airbus. Hang đá Đức Mẹ Lộ Đức tại Lourdes hàng năm đón nhận
trên 10 triệu người đến thăm viếng. Vùng này còn nổi tiếng về sản xuất
fromage sữa dê. Tiểu vương quốc Andorre là nơi hàng hóa được miễn thuế,
giá rẻ và tốt, hàng triệu người mỗi năm ghé vào mua hàng. Hoàng hôn trên
dãy Pyrénées lúc nào cũng đẹp, những triền núi đá bên cạnh các vùng
thảo nguyên mênh mông tạo ra một sức hấp dẫn kỳ lạ vào mùa đông cũng như
mùa hè.

– Vùng Nouvelle Aquitaine kết hợp hai vùng Aquitaine và Poitou-Charentes cũ.

Aquitaine
nổi tiếng với thành phố Bordeaux và rượu nho cùng màu. Đây là nơi sản
xuất các loại rượu nho ngon (Saint Emilion) và đắt nhất thế giới
(cognac) vì các vườn nho được trồng dọc các sườn đồi chảy dài xuống sông
Garonne và các sông phụ cận.

Poitou-Charentes
không có gì đặc sắc ngoài các bãi biển dài và đẹp dành cho những người
ham thích trượt nước (surf). Vùng này cũng nổi tiếng với một vài loại
rượu nho va xúc xích trung bình. Thành phố Poitiers nổi tiếng với khu
kiến trúc tân kỳ Fururoscope trưng bày những kỹ thuật của thế kỷ 21.


Vùng sông Loire nổi tiếng với hàng chục lâu đài nguy nga dựng lên dọc
sông Loire từ thời Trung Cổ đến đầu thế kỷ 19. Những thành phố Angers và
Nantes rực rỡ với các loài hoa, thành phố Le Mans nổi tiếng với các
cuộc đua xe moto và xe thể thao F3 chạy 24 giờ liên tục. Thành phố hải
cảng Saint Lazaire là nơi sản xuất các tàu viễn dương và du thuyền. Rượu
nho vùng Loire tương đối ngon, đặc biệt là loại rượu nho trắng khai vị.


Vùng Centre (Trung Tâm) và Val de Loire (Thung lũng sông Loire) kết hợp
ba lãnh địa cũng là ba vựa lúa mì lớn nhất nước Pháp : Berry, Orléanais
và Touraine (Tours). Đây là vùng đất thừa hưởng quá khứ vương giả của
các vua chúa với những lâu đài được xây dựng đó đây dọc sông Loire,
trong các thành phố lớn (Orléans, Blois, Chateaudun, Vendôme) và trong
những khu rừng đầy thơ mộng. Thành phố Orléans, Tours và Bourrges nổi
tiếng với các kiến trúc thời Trung Cổ và Phục Hưng giữa trung tâm thành
phố.


Vùng Bretagne là nơi xuất thân của các nhà mạo hiểm trên các biển cả,
cũng là nơi nổi tiếng bởi những di tích thời đồ đá, đặc biệt là Carnac,
và các nghề làm bánh crêpe mặn và ngọt, bánh bích qui bơ. Vùng này có
rất nhiều bãi biển hoang dã và thơ mộng dành riêng cho những cặp tình
nhân muốn tìm nơi yên lặng để tình tự, hay cho những tay ngao du dọc các
các mõm đá phân chia biển Manche và Đại Tây Dương. Brest vừa là quân
cảng lớn thứ hai của Pháp vừa là nơi sản xuất các loại tàu chiến, hàng
không mẫu hạm và tàu ngầm nguyên tử. Các cuộc đua thuyền vượt đại dương
hay vòng quanh thế giới đều xuất phát tại vịnh Morbihan.

– Vùng Normandie ở phía bắc bao gồm hai khu thượng và hạ cũ.

Normandie
thượng nổi tiếng với các xưởng đóng tàu đi biển trọng tải lớn và du
thuyền. Cảng Le Havre là nơi xuất phát các đoàn tàu thám hiểm đi chinh
phục thế giới ngày xưa, nay trở thành cảng thứ hai của Pháp sau
Marseille về trọng lượng và là nơi dự trữ dầu lửa nhập cảng lớn nhất
toàn nước Pháp. Nhà thờ Đức Bà Evreux là nơi hàng trăm ngàn tín đồ công
giáo đến hành hương vì có Đức Mẹ hiện ra.

Normandie
hạ nổi tiếng với nghề sản xuất sữa bò, nước cốt trái táo, rượu
Calvados. Các bãi biển Omaha Beach, Utah Beach còn ghi lại vết tích cuộc
đổ bộ vĩ đại của quân đồng minh tháng 6 năm 1944, quân cảng Cherbourg
tại mũi Cotentin là nơi lưu trú hạm đội nguyên tử vùng Bắc nước Pháp.
Các bãi biển Deauville, Cabourg nổi tiếng với các sòng bài và trường đua
ngựa, và cũng là nơi nghỉ mát của danh nhân, tài tử và dân chúng Paris
mỗi cuối tuần hay dịp hè. Nhà thờ Saint Michel, di sản văn hóa của
Unesco, là kiến trúc độc đáo duy nhất xây trên một hòn đảo ở giữa biển,
hơn 10 triệu người đến thăm mỗi năm.


Sau cùng là vùng Ile de France (Đảo Pháp quốc) bao gồm của tỉnh Seine
et Marne, Yvelines, Essonne, Haut de Seine, Seine-Sant Denis và Paris.
Đây là nơi đông dân và năng động nhất nước Pháp (31% GDP quốc gia và
5,3% PIB Liên Âu).

Tại
hải ngoại, vùng Antilles trong biển Caribean (Trung Mỹ) là nơi mà du
khách đến nghỉ hè đông đảo tại hai đảo lớn thuộc Pháp (Guadeloupe,
Martinique), khí hậu quanh năm ấm áp. Du khách khó thể bỏ qua hơi nồng
của rượu rhum làm bằng đường mía cùng với thức ăn créole rất cay. Những
bãi biển cát trắng dọc quanh đảo làm nổi bật màu xanh của biển cùng
những hàng dừa ngã mình trên sóng. Ngoài khơi Thái Bình Dương, quần đảo
Tahiti là thiên đường hạ giới, ai đã đến nơi đây thì sẽ khó rời đi vì
sức hấp dễn lạ lùng của núi lửa Drohena và các bãi biển cát trắng xanh
ngợp bóng dừa.

Nói
đến vùng đảo sau cùng không thể không nhắc tới một hòn đảo khác, Île de
France (Đảo Pháp Quốc), tại ngay chính quốc ở giữa phía Bắc nước Pháp.

paris05

Những vùng sản xuất rượu nho ngon nhất nước Pháp

– Vùng Occitanie bao gồm hai vùng Languedoc-Roussillon và Midi Pyrénées cũ.

Languedoc-Roussillon
sống nhờ du khách đến tắm biển mùa hè và nổi tiếng với rượu nho hồng
(rosé) để ăn kèm với thịt đỏ và cá. Thành phố Montpellier được biết đến
với các trường đại học danh tiếng, thành phố Perpignan là nơi hàng hóa
Tây Ban Nha tràn sang với giá rẻ. Nhưng đặc biệt hơn cả các bãi biển lõa
thể dọc các bờ biển như Le Canet, Saint Cyprien, Cap d’Adge, Port
Leucate và La Grande Motte, các thiếu nữ tóc vàng mắt xanh từ Bắc Âu
xuống nghỉ hè rất đông.

Midi-Pyrénées
nổi tiếng với thành phố Toulouse, trung tâm âm nhạc và kỹ nghệ sản xuất
máy bay Airbus. Hang đá Đức Mẹ Lộ Đức tại Lourdes hàng năm đón nhận
trên 10 triệu người đến thăm viếng. Vùng này còn nổi tiếng về sản xuất
fromage sữa dê. Tiểu vương quốc Andorre là nơi hàng hóa được miễn thuế,
giá rẻ và tốt, hàng triệu người mỗi năm ghé vào mua hàng. Hoàng hôn trên
dãy Pyrénées lúc nào cũng đẹp, những triền núi đá bên cạnh các vùng
thảo nguyên mênh mông tạo ra một sức hấp dẫn kỳ lạ vào mùa đông cũng như
mùa hè.

– Vùng Nouvelle Aquitaine kết hợp hai vùng Aquitaine và Poitou-Charentes cũ.

Aquitaine
nổi tiếng với thành phố Bordeaux và rượu nho cùng màu. Đây là nơi sản
xuất các loại rượu nho ngon (Saint Emilion) và đắt nhất thế giới
(cognac) vì các vườn nho được trồng dọc các sườn đồi chảy dài xuống sông
Garonne và các sông phụ cận.

Poitou-Charentes
không có gì đặc sắc ngoài các bãi biển dài và đẹp dành cho những người
ham thích trượt nước (surf). Vùng này cũng nổi tiếng với một vài loại
rượu nho va xúc xích trung bình. Thành phố Poitiers nổi tiếng với khu
kiến trúc tân kỳ Fururoscope trưng bày những kỹ thuật của thế kỷ 21.


Vùng sông Loire nổi tiếng với hàng chục lâu đài nguy nga dựng lên dọc
sông Loire từ thời Trung Cổ đến đầu thế kỷ 19. Những thành phố Angers và
Nantes rực rỡ với các loài hoa, thành phố Le Mans nổi tiếng với các
cuộc đua xe moto và xe thể thao F3 chạy 24 giờ liên tục. Thành phố hải
cảng Saint Lazaire là nơi sản xuất các tàu viễn dương và du thuyền. Rượu
nho vùng Loire tương đối ngon, đặc biệt là loại rượu nho trắng khai vị.


Vùng Centre (Trung Tâm) và Val de Loire (Thung lũng sông Loire) kết hợp
ba lãnh địa cũng là ba vựa lúa mì lớn nhất nước Pháp : Berry, Orléanais
và Touraine (Tours). Đây là vùng đất thừa hưởng quá khứ vương giả của
các vua chúa với những lâu đài được xây dựng đó đây dọc sông Loire,
trong các thành phố lớn (Orléans, Blois, Chateaudun, Vendôme) và trong
những khu rừng đầy thơ mộng. Thành phố Orléans, Tours và Bourrges nổi
tiếng với các kiến trúc thời Trung Cổ và Phục Hưng giữa trung tâm thành
phố.


Vùng Bretagne là nơi xuất thân của các nhà mạo hiểm trên các biển cả,
cũng là nơi nổi tiếng bởi những di tích thời đồ đá, đặc biệt là Carnac,
và các nghề làm bánh crêpe mặn và ngọt, bánh bích qui bơ. Vùng này có
rất nhiều bãi biển hoang dã và thơ mộng dành riêng cho những cặp tình
nhân muốn tìm nơi yên lặng để tình tự, hay cho những tay ngao du dọc các
các mõm đá phân chia biển Manche và Đại Tây Dương. Brest vừa là quân
cảng lớn thứ hai của Pháp vừa là nơi sản xuất các loại tàu chiến, hàng
không mẫu hạm và tàu ngầm nguyên tử. Các cuộc đua thuyền vượt đại dương
hay vòng quanh thế giới đều xuất phát tại vịnh Morbihan.

– Vùng Normandie ở phía bắc bao gồm hai khu thượng và hạ cũ.

Normandie
thượng nổi tiếng với các xưởng đóng tàu đi biển trọng tải lớn và du
thuyền. Cảng Le Havre là nơi xuất phát các đoàn tàu thám hiểm đi chinh
phục thế giới ngày xưa, nay trở thành cảng thứ hai của Pháp sau
Marseille về trọng lượng và là nơi dự trữ dầu lửa nhập cảng lớn nhất
toàn nước Pháp. Nhà thờ Đức Bà Evreux là nơi hàng trăm ngàn tín đồ công
giáo đến hành hương vì có Đức Mẹ hiện ra.

Normandie
hạ nổi tiếng với nghề sản xuất sữa bò, nước cốt trái táo, rượu
Calvados. Các bãi biển Omaha Beach, Utah Beach còn ghi lại vết tích cuộc
đổ bộ vĩ đại của quân đồng minh tháng 6 năm 1944, quân cảng Cherbourg
tại mũi Cotentin là nơi lưu trú hạm đội nguyên tử vùng Bắc nước Pháp.
Các bãi biển Deauville, Cabourg nổi tiếng với các sòng bài và trường đua
ngựa, và cũng là nơi nghỉ mát của danh nhân, tài tử và dân chúng Paris
mỗi cuối tuần hay dịp hè. Nhà thờ Saint Michel, di sản văn hóa của
Unesco, là kiến trúc độc đáo duy nhất xây trên một hòn đảo ở giữa biển,
hơn 10 triệu người đến thăm mỗi năm.


Sau cùng là vùng Ile de France (Đảo Pháp quốc) bao gồm của tỉnh Seine
et Marne, Yvelines, Essonne, Haut de Seine, Seine-Sant Denis và Paris.
Đây là nơi đông dân và năng động nhất nước Pháp (31% GDP quốc gia và
5,3% PIB Liên Âu).

Tại
hải ngoại, vùng Antilles trong biển Caribean (Trung Mỹ) là nơi mà du
khách đến nghỉ hè đông đảo tại hai đảo lớn thuộc Pháp (Guadeloupe,
Martinique), khí hậu quanh năm ấm áp. Du khách khó thể bỏ qua hơi nồng
của rượu rhum làm bằng đường mía cùng với thức ăn créole rất cay. Những
bãi biển cát trắng dọc quanh đảo làm nổi bật màu xanh của biển cùng
những hàng dừa ngã mình trên sóng. Ngoài khơi Thái Bình Dương, quần đảo
Tahiti là thiên đường hạ giới, ai đã đến nơi đây thì sẽ khó rời đi vì
sức hấp dễn lạ lùng của núi lửa Drohena và các bãi biển cát trắng xanh
ngợp bóng dừa.

Nói
đến vùng đảo sau cùng không thể không nhắc tới một hòn đảo khác, Île de
France (Đảo Pháp Quốc), tại ngay chính quốc ở giữa phía Bắc nước Pháp.

paris6

Île de France và Paris

Sở
dĩ gọi là đảo vì trước kia, vào lúc khai thiên lập địa, Île de France
là một mõm đất nằm giữa một vũng nước lớn. Với thời gian, hàng chục
triệu năm đã qua đi, phù sa từ sông Seine và các phụ lưu (Marne, Oise và
Essonne) bồi đắp các vùng đất chung quanh để khai sinh một vùng đất màu
mỡ canh tác được. Sự có mặt của con người với sinh hoạt thường nhật đã
biến vùng đất này thành nơi giao lưu văn hóa và kinh tế như một hòn đảo
lạc lỏng giữa một biển kém văn minh.

Sinh
hoạt chính của Île de France tập trung quanh sông Seine, dòng sông
chính chảy qua vùng đất này từ khi được thành hình. Những nhóm dân cư
bản địa đầu tiên đã biết dùng thuyền di chuyển trên sông Seine từ 4.500
năm trước công nguyên và đã thành lập nhiều làng xã dọc hai bờ sông.

Cách
đây 2.300 năm, một bộ tộc Celte, người Parisii, đến đây định cư trên
một hòn đảo nhỏ giữa sông Seine, Đảo Thị Trấn (Île de la Cité, sau này
trở thành trung tâm của thành phố Paris), sinh sống bằng nghề nông và
trao đổi nông phẩm với thuyền bè qua lại. Hòn đảo này không ngờ chiếm
giữ một vị trí chiến lược quan trọng, nó vừa là địa điểm trung gian giao
thương với những nhóm Gaulois khác ở sâu trong đất liền, vừa là địa
điểm lý tưởng ngăn chặn các cuộc tiến công của người Celte từ cửa biển
vào (Vikings). Chính vì thế, từ đầu thiên niên kỷ thứ nhất, hoàng đế La
Mã, Jules César, cử nhiều đoàn quân hùng hậu chiếm cho bằng được bình
nguyên phía Bắc nước Pháp, trong đó có Île de France ; người Gaulois đã
chống trả dữ dội nhưng đã thất bại.

Năm
52 trước công nguyên, Vercingétorix, lãnh chúa xứ Gaule vùng Auvergne,
bị César đánh bại trên chiến trường Alésia. Cùng năm đó, Labienus, chỉ
huy trưởng quân đội La Mã vùng Bắc xứ Gaule (Pháp), đánh bại những nhóm
quân Gaulois khác tại Camulgène, cạnh Île de France ; dân Parisii phải
đốt làng trên Đảo Thị Trấn bỏ chạy. Kể từ đó người La Mã thay người
Parisii chiếm đóng Ile de la Cité, kiểm soát sự qua lại trên sông Seine
và cải danh thành Lutecea (Lutèce). Từ năm 100 sau công nguyên trở đi,
sau khi đã bình định toàn bộ xứ Gaule, người La Mã bắt đầu xây dựng dinh
thự, đền đài, nhà cửa trên Ile de la Cité và mở rộng thêm khu vực tả
ngạn sông Seine, mà dấu tích vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Với
thời gian, Lutecea trở thành trung tâm chính trị và thương mại của xứ
Gaule La Mã (gallo-romain) ; những người Parisii, đã trở thành người
Celte-Gaulois, trở về chốn cũ sống chung với người La Mã. Những người
Gaulois khác cũng dựng lập làng xã mới dọc hữu ngạn sông Seine và canh
tác nông nghiệp phục vụ dân cư Lutecea ngày càng đông thêm. Từ thế kỷ 3
đến thế kỷ 5, sự phồn vinh của Lutecea hấp dẫn các toán cướp từ khắp đến
đánh phá.

Cũng
từ cuối thế kỷ 3, La Mã không quản lý nổi một đế quốc rộng lớn kéo dài
từ Đông sang Tây, do đó phải chia làm hai, Constantinople cai trị đế
quốc phương Đông và Roma cai trị phương Tây. Đầu thế kỷ thứ 4 sau công
nguyên, đế quốc phương Tây trở nên suy yếu vì những tranh chấp nội bộ.
Năm 360, thống đốc La Mã xứ Gaule, Julien, tự xưng hoàng đế, chọn
Lutecea làm đế đô và đổi tên thành Paris.

Vào
giữa thế kỷ thứ 5, quân La Mã bị rợ Hung, do Attila lãnh đạo, đánh bại
tại khắp nơi, từ Đông sang Tây, kể cả xứ Gaule ; thành phố Paris bị bỏ
trống. Năm 451, bà Genovefa (Geneviève), một nữ tu Công giáo gốc La Mã,
kêu gọi dân Parisii hãy cùng bà đọc kinh cầu xin Thiên Chúa ngăn cản
quân của Attila tràn vào thành phố tàn sát dân chúng ; lời cầu xin này
đã được nghe và quân của Attila đã rút đi. Từ đó bà Geneviève đã được
phong làm nữ thánh (Sainte Geneviève) hộ mạng của thành phố Paris.

Sau
cuộc tấn công của Attila, uy quyền của La Mã tại xứ Gaule yếu hẳn. Đến
đầu thế kỷ thứ 6, dưới sự lãnh đạo của Clovis, người Francs (một sắc dân
mới pha trộn yếu tố Gaulois và Celte) đánh bại quân La Mã và giải phóng
toàn bộ xứ Gaule. Clovis trở thành vị vua người Francs đầu tiên và
thành lập triều đại Mérovingien, đặt tên nước là France. Bà Geneviève
trở thành cố vấn của nhà vua và Paris trở thành thủ đô của người Francs
Công giáo. Khi Clovis mất (511), con cháu dòng họ Mérovingien chia rẽ,
lãnh thổ bị phân chia thành nhiều mảnh nhỏ, nhưng Paris vẫn tiếp tục là
nơi lưu trú của các vị vua và hoàng triều. Năm 800, Charlemagne lên ngôi
hoàng đế và cũng chọn Paris làm đế đô của nước Pháp thống nhất. Đạo
Công giáo phát triển mạnh trong suốt thời Trung Cổ (Moyen Âge), từ thế
kỷ 8 đến thế ký 15, nhiều thánh đường và tu viện lớn nổi tiếng được xây
dựng trong thời kỳ này.

Cuộc
Chiến Một Trăm Năm với Anh vừa chấm dứt (1453), vua Louis XI xây dựng
lại đất nước và biến kinh đô Paris thành một trung tâm nghệ thuật, kiến
trúc, trang trí và thời thượng nhất của Pháp. Các dòng vua sau tiếp tục
phát triển thành phố Paris theo khuynh hướng Phục Hưng (Renaissance) của
Ý cho đến giữa thế kỷ thứ 17. Năm 1661, vua Louis XIV (vua Mặt Trời) mở
rộng thành phố Paris về phía Tây, cho xây dựng nhiều thêm dinh thự, lâu
đài xa hoa tráng lệ nhất Châu Âu (Palais Royal, Palais Bourbon,
Invalides, Place Vendôme) và dời triều đình về Versailles năm 1682, mở
ra một thời đại huy hoàng được biết dưới tên Đại Thế Kỷ.

Sang
thế kỷ 18, Paris trở thành kinh đô ánh sánh, văn hóa Pháp không ngừng
tỏa sáng khắp nơi, đến tận thủ đô các nước Anh, Đức, Hoa Kỳ. Paris là
nơi qui tụ những nhà tư tưởng và kịch tác gia danh tiếng (Diderot,
Rousseau, Voltaire), những tác phẩm của họ được phổ biến rộng rãi trên
khắp thế giới, tư tưởng tự do dân chủ lan rộng trong giới doanh nhân và
trung lưu. Nhưng ngày 14/7/1789, dân chúng Paris và vùng phụ cận nổi lên
đốt nhà giam Bastille, lật đổ nền quân chủ chuyên chế, thành lập chính
quyền cách mạng và thi hành chính sách kinh hoàng (terreur). Bạo loạn
xảy ra khắp nơi, các nơi thờ phượng của đạo Công giáo và dinh thự của
giới quan quyền đều bị thiêu đốt hay bị đập phá. Tinh thần Cách Mạng
Pháp lan rộng sang các quốc gia lân bang, nhưng Pháp là nước duy nhất
thời đó dám đưa cả tất cả hoàng gia và vương tộc lên đoạn đầu đài
(guillotine).

Năm
1804, Napoléon sau khi dẹp yên loạn lạc trong nước lên ngôi hoàng đế,
mở ra một thời đại mới, sáng chói hơn các thời kỳ trước về chiến tích,
xây dựng và văn hóa. Napoléon muốn biến Paris thành thủ đô của thế giới,
ông đã cho xây dựng tại khắp nơi trong thành phố Paris những đền đài,
quảng trường kỷ niệm chiến tích và chiến lợi phẩm của mình mang về từ
các chiến trường nổi tiếng : Arc de Triomphe (Đài Chiến Thắng) de
l’Etoile và du Carrousel, Place de la Concorde, Place de la Bastille,
Place de Vendôme, Palais de la Bourse, đường Rivoli, đền La Madeleine,
nghĩa trang Père Lachaise, cầu Alma, Đài Carroussel, Pont des Arts,
v.v… 

Phải
chờ đến thời Napoléon III, năm 1851, thành phố Paris mới được chỉnh
trang đúng theo qui hoạch của một thành phố lớn. Nam tước (baron)
Georges Haussman được giao nhiệm vụ mở rộng thành phố, cải thiện hệ
thống đường sá, cầu cống, nước uống, công viên… và chia Paris thành 20
quận theo hình ốc soắn và còn tồn tại cho tới ngày nay.

Nhưng
sự huy hoàng của Paris chỉ thực sự bắt đầu sau cuộc chiến với Đức năm
1871, các chính quyền Đệ Tam Cộng Hòa Pháp tập trung cải tiến Paris
thành thủ đô của kỹ thuật và nghệ thuật ; đời sống của dân chúng nhờ đó
được cải thiện và có quyền nghĩ tới hưởng thụ. Thời kỳ này nổi danh với
các họa sĩ tên tuổi như Renoir, Monet, Matisse, Picasso, Braque thuộc
các trường phái hội họa ấn tượng và trừu tượng. Đèn điện được thắp dọc
các đường phố, số lượng xe hơi tăng nhanh nhờ đường sá được trải nhựa,
xe điện ngầm đầu tiên được khánh thành năm 1891. Rạp chiếu bóng đầu tiên
được thành lập năm 1895 ; phòng trà ca múa nhạc Le Moulin Rouge, xây
năm 1885 và khai trương năm 1890 tại Montmartre, qui tụ những mỹ nữ đẹp
nhất Châu Âu và Hoa Kỳ ; cửa hiệu Galeries Lafayette khánh thành năm
1906… Đệ nhất thế chiến chấm dứt Thời Kỳ Đẹp (Belle Epoque) kéo dài
trong gần 50 năm.

Những
thập năm sau, từ 1920 đến 1940, Paris như sống trong cơn điên loạn, mọi
người đều chán ngán chiến tranh và hưởng thụ trực tiếp cuộc sống. Paris
như có nam châm thu hút thanh nhân tao khách từ khắp nơi về nhập cuộc,
nhiều trường phái hội họa mới được thành lập : hình khối (cubisme), siêu
thực ; kiến trúc sư Le Corbusier vẽ ra nhiều ngôi nhà với những đường
nét hình học vượt khuôn mẫu cổ điển. Lối ăn mặc cũng nhẹ nhàng và quần
chúng hóa hơn và đặc biệt là các vũ nữ và nghệ sĩ da đen Mỹ (Joséphine
Baker, Sidney Bechet) đến Paris trình diễn trong các phòng trà nổi
tiếng. Cơn điên loạn sống cuồng này chỉ chấm dứt khi nhị thế chiến bắt
đầu, Paris bị quân đội Đức chiếm đóng năm 1940.

Từ
1946 trở đi, Paris tìm lại cuộc sống xưa nhưng lần này những nhà lãnh
đạo Pháp quyết tâm đổi mới Paris theo kịp đà tiền hóa của kỹ thuật.
Những công trình kiến trúc tân kỳ và đồ sộ được xây dựng lên để cạnh
tranh với các quốc gia Tây Âu khác và đánh dấu một bước ngoặc mới trên
đường tiến về tương lai. Các tòa nhà cao ốc ở Paris La Défense, các kiến
trúc đồ sộ UNESCO, Maison de la Radio, Montparnasse, Centre Pompidou,
Opéra de Bastille. Những kiến trúc mới ở vùng Marne la Vallée phí đông
Paris có những đường nét hình học thẳng tắp nhưng không đối nghịch với
những kiến trúc cổ điển đã có. Những nhà sáng tạo đã biến Paris thành
thủ đô của thời trang và mỹ phẩm.

Hiện
nay dân chúng và chính quyền dân cư Île de France đang xây dựng một kế
hoạch khổng lồ chuyển hóa vùng đất này thành một vùng đất hài hòa giữa
con người và thiên nhiên, giữa cái cũ và cái mới, để Paris tiếp tục là
trung tâm văn hóa, chính trị và xã hội của nước Pháp và của cả Châu Âu
trong thế kỷ tới.

* * *

Với
một quá khứ huy hoàng và những con người tôn trọng sự hiểu biết, Paris
vẫn là trạm dừng chân bắt buộc của những người muốn để tên tuổi sống mãi
với đời sau và tiếp tục là La Mecque của những người yêu chuộng văn
hóa. Các trào lưu tư tưởng, văn hóa, chính trị và xã hội của Châu Âu và
thế giới chảy qua Paris, như sông Seine ngày xưa chảy qua Ile de la
Cité, sẽ tiếp tục bồi đắp cánh đồng kiến thức cho các thế hệ sau trong
thiên niên kỷ mới.

Tìm
hiểu Paris chính vì vậy giống như xem một vở kịch hay, độc giả sẽ lần
lượt khám phá và thưởng thức một quá khứ rực rỡ trong một hiện tại đầy
thú vị của thành phố này qua nhiều bài viết ngắn. Khi bức màn mỗi phân
đoạn vừa được kéo lên, độc giả sẽ không ngừng ồ lên vui thích.

Nguyễn Văn Huy

(27/07/2024)

About the author